تا «کلاه قرمزی» و «جناب خان» راه طولانی داریم

به گزارش عصرقائم، امیر سلطان احمدی ـ نویسنده و کارگردان «شبکه کوچک» ـ درباره نگارش این مجموعه عروسکی ، گفت: نوروز ۹۹ طرح را به کمک نیوشا صدر و مهدی شاهپیری نوشتیم و به آقای صفوی ـ تهیه کننده ـ و رضا طالب زاده ـ مجری طرح ـ ارائه دادیم. چون متوجه شدیم که کار آیتم‌های زیادی دارد، بعد از طراحی تصمیم گرفتیم که هر آیتم را یک نفر بنویسد و برخی از آیتم‌ها هم مبتنی بر بداهه و پلاتو پیش رفتند.

سلطان احمدی سپس درباره نگارش آیتم‌های مختلف این مجموعه توضیح داد: آیتم «گوریل انجیری» را خودم از چهار سال پیش کار کرده بودم. کاراکترهایش پنج تا بود که با کمک بچه‌های صداپیشه پخته شده بود و من شش متن برایش نوشته بودم. قبل تر از آن هم در دوره‌ی تئاتر تستش کرده بودم. عاشق این بودم که کاراکترها با هم تلگرافی و کوتاه صحبت کنند. آقای صفوی این دمو را دید و تصمیم بر این شد که کار بزرگی تولید شود و سفارشش به من داده شد و من هم بچه‌های خوب این حوزه را جمع کردم. بعدا نوشتن این آیتم به آقای بهادر ملکی که صداپیشه شخصیت «فامیل دور» هم بودند سپرده شد که پیشتر هم در مجموعه «دس دسی» با همین فرمول تجربه‌اش را داشتند. من هم درگیر آیتم‌های دیگر شدم، سه قسمت اول را نوشتم و بقیه کار را به گروه نویسندگان سپردم.

او افزود: ایده اصلی آیتم فنرها توسط خانم نیوشا صدر به من ارائه شد و من این ایده را دوست داشتم. گفتم نمونه را بنویسد و بعد درباره کاراکترها صحبت کنیم. برای ما کاراکتر خیلی مهم تر از قصه شده است.

این نویسنده درباره بخش اصلی مجموعه که متشکل از چند عروسک و دو بازیگر است که گردانندگان یک شبکه هستند، توضیح داد: بخش اصلی مجموعه، کاراکترهایی بودند که شبکه را شکل می‌دانند و مدیریت می‌کردند. تابستان سال پیش ما ۲۲ جلسه تمرین داشتیم؛ برای اینکه بچه‌های صداپیشه و عروسک گردان فرمول کار با شیوه بداهه پردازی را دوباره مرور کنند و یاد بگیرند. کاراکترهایی را که من قبلا در ذهن پرورانده بودم مثل: «شبرنگ»، «سرمه»، «خاکی»، «دکمه» و «کفشک» که شخصیت‌های اصلی و اولیه ما هم بودند را با کمک صداپیشه‌ها و عروسک گردان‌ها ابعاد کاراکتری شان را گسترده تر کردیم و رابطه ‌شان را مشخص کردیم. چون این شخصیت‌های عروسکی، فقط در چند خط تعریف شده بوند. مثلا رابطه سرمه با شبرنگ سر تمرین‌ها شکل گرفت. در ۲۲ جلسه ۶ ساعته، تمرین کردیم و کاراکترهای اصلی شبکه را شکل دادیم.

سلطان احمدی در توضیح شیوه پلاتو و بداهه که در برخی از آیتم‌های «شبکه کوچک» استفاده شده است، افزود: ما تئاترهایی داشتیم که با همین فرمول به نمایشنامه‌اش رسیدیم. بعدها در بعضی کارهای عروسکی هم این کار را کردیم. فهمیدم آقای طهماسب با آن هوش و توانایی با همین روش پیش می‌رود. آقای طهماسب واقعا راهنمای ما بودند باعث شد من تصمیم بگیرم که اگر کاری به من سفارش داده شد که امکان این را داشت که بخشی از آن را با بداهه پیش ببریم، حتما این کار را انجام دهم.

او در توضیح نگارش دیگر آیتم‌ها عنوان کرد: آیتم «خلوت اشیاء» که انیمیشنی بود، پیشنهاد آقای شاهپیری بود که اشیا با یکدیگر حرف بزنند. من به آقای مالک سفارش دادم و تعدادی را ایشان نوشتند. آیتم «سبیل الدوله» را به خانم آرزو صدیقی سفارش دادم با این تفکر که نویسنده جوانتری هم به گروهمان اضافه شود و شوخی‌هایی که می‌آورد شوخی‌های قدیمی نباشد.

یکی از آیتم‌های مجموعه عروسکی «شبکه کوچک»، آیتم حمام است که فضایی عجیب و غریب و تا حدودی ترسناک دارد، سلطان احمدی درباره این آیتم اینگونه توضیح داد: آیتم حمام هم با همان تکنیک رسیدن به کاراکترهای شبکه شکل گرفت. آقای صفوی سفارش آیتم هارور را به ما دادند. گفتند می‌خواهم ریسک کنم تا در فضا ی هارور هم یک کار عروسکی داشته باشیم حتی اگر  تلویزیون اجازه پخش ندهد من در جای دیگری از آن استفاده می کنم. فکر کردیم حمام قدیمی می‌تواند فضای خوبی به ما بدهد و بعد سفارش عروسک‌ها را به خانم طلیعه طریقی دادیم. چون آیتم حمام عجیب است و ایشان هم ذهن خاصی داشتند و پنج ماه و نیم زحمت کشیدند تا به این عروسک‌ها رسیدند. واقعا کار سختی بود. علی‌الخصوص عروسک‌های تنپوش چون من خواسته بودم دست و پای عروسک گردان از دل این تنپوش ها بیرون نیاید. هفت ـ هشت جلسه هم برای صحنه حمام با عروسک گردان‌ها و صداپیشه ها تمرین داشتیم تا به روابط بین کاراکترها و مدل عروسک گردانی و صدا برسیم. سفارش این قسمت را به خانم نیوشا صدر دادیم که ۴۴ قسمت برای آیتم حمام نوشتند.
او همچنین تصریح کرد که به دلیل عوض شدن رویکرد برنامه آیتم‌هایی پخش نشده هم دارند. سلطان احمدی در این زمینه افزود: آیتم‌هایی هم داشتیم که هنوز پخش نشده است. زیرا رویکرد کار ما عوض شد و به شکل قطعی و جدی مخاطب بزرگسال هدف قرار گرفت. ما قرار بود کاری کنیم که هم بچه‌ها دوست داشته باشند و هم بزرگترها. اول هم از گروه کودک  نوجوان شبکه دو شروع کردیم. بعد تصمیم بر این شد که سمت و سوی کار به سمت بزرگسال برود و آیتم حمام بعد این تصمیم نوشته شد. ما آیتمی به اسم «بقچه و قصه» داشتیم که خانم الکا هدایت، صداپیشه شخصیت عروسکی دکمه نوشت و خودش هم کارگردانی کرد اما با توجه به تغییر رویکرد کار تصمیم گرفتیم که فعلا این آیتم نباشد.

این نویسنده و کارگردان در پاسخ به این پرسش که در شرایط فعلی و با توجه به گسترش رسانه‌های تصویری با انبوهی از برنامه‌های متنوع، چطور می‌توان همچون سابق و مانند آنچه برای «زی زی گولو» و «کلاه قرمزی» اتفاق افتاد، نظر مخاطب را به یک مجموعه عروسکی تلویزیونی جلب کرد؟ گفت: ما چند سال است خیلی جدی داریم بررسی می‌کنیم، در دوره‌ای که حال مردم خوشایند نیست و مشکلات اقتصادی سر راهشان قرار گرفته، از طرفی شبکه‌های اجتماعی هم روز به روز گسترده تر شده‌اند، آیا به این راحتی کاری هست که در همان قسمت‌های اول مورد استقبال مخاطب قرار بگیرد؟ این از همان اول صحبت ما بود در صورتی که به قول یکی از دوستان ما قبلا کار نمی‌کردیم که بعد از چند قسمت بترکاند و اتفاق عجیب و غریبی برایش بیفتد، بلکه ما عاشقانه کار می‌کردیم که مخاطبان تلویزیون ببینند و لذت ببرند و برایمان مهم نبود که در نهایت چقدر از کارمان استقبال می‌شود و چقدر از ما می‌نویسند و می‌گویند. البته طبیعتا اگر این اتفاق می‌افتاد خیلی دل انگیز تر بود. ولی ما برای بچه‌ها این کار را می‌کردیم و حوزه کودک برای رسانه‌ها به ویژه رسانه های زرد موضوع جذابی نبود. خانم برومند «شهر موش‌ها» را می سازند اما با وجود آن همه زحمت، خیلی ها علاقه‌مند نیستند که درباره این مجموعه صحبت کنند؛ بیشتر دوست دارند درباره سینمایی‌های حوزه بزرگسال صحبت کنند. ما به این فضا و این شیوه از اقبال عادت کرده بودیم.

سلطان احمدی افزود: در مورد «شبکه کوچک» هم ناظر کیفی ما گفت نباید عجله کنیم و ۷۰ ـ ۸۰ قسمت باید پخش شود تا مخاطب آرام آرام درگیر برنامه شود. ما حتی چندین قسمت زودتر به این ماجرا رسیدیم، آمار این را می گوید. البته اگر بخواهیم شبکه کوچک را با کاری مثل «کلاه قرمزی» الان قیاس کنیم یا با اقبالی که به «جناب خان» به عنوان یک کاراکتر عروسکی در دل یک برنامه پربیننده است قیاس کنیم، هنوز راه طولانی داریم ولی فکر می‌کنم با توجه به همه جهات، اتفاقات خوبی در شرف رخ دادن است و پی خوبی ریخته شده و نهال خوبی پا گرفته است که اگر حمایت شود، می‌تواند آرام آرام تبدیل به درخت شود. فکر می‌کنم با پرستاری و مراقبت این کار هم به یک کارِ ماندنی تبدیل شود.

او همچنین در پاسخ به این سوال که «شبکه کوچک» می‌تواند به یکی از بِرندهای عروسکی تلویزیون تبدیل شود؟ گفت: امیدوارم این اتفاق بیفتد. به شرط اینکه سازنده‌ها و آن‌هایی که دارند هزینه می‌کنند علی الخصوص تهیه کننده و مجری طرح را بیش از این دلزده نکنند. می‌دانم که شرایط اقتصادی برای همه سخت است، حتما برای سازمان صداوسیما هم سخت است، برای صبا هم سخت است ولی کار عروسکی اگر بخواهد به استانداردی برسد، کار راحت و ارزانی نیست. اگر یک بازیگر را با یک رقمی در یک کار بزرگسال می‌آوریم، در کار عروسکی هم سفارش عروسک داریم که گاهی عروسک سازها بیش از یک نفرند، هم صداپیشه و هم عروسک گردان؛ چند نفر برای یک کاراکتر نیاز است که هر کدام حداقل دستمزدی دارند. البته دستمزد بچه‌های عروسکی در کنار بقیه ناچیز است و باید خیلی بیش از این ها باشد اما همین رقم ناچیز را هم خیلی وقت‌ها تقبل نمی‌کنند.

سلطان احمدی درباره ضرورت حمایت‌ از ایده‌های جدید عروسکی عنوان کرد: درباره مجموعه «شبکه کوچک» من می دانم که اگر حمایت‌های خود آقای صفوی نبود کار دو سه بار خوابیده بود. یک سوله خراب را با این هزینه‌ها و قیمت‌ها تجهیز کرده‌اند، آماده کار شده و مثل یک استودیوی حرفه‌ای در هالیوود آماده است برای اینکه کارهای مختلفی در آن انجام شود. حدودا یک سال اینجا کار می‌کردند تا تجهیز شد و هنوز هم کمی از کار مانده است. هزینه‌هایش طبیعتا کمرشکن است و اگر حمایت‌ها نباشد این نهال به زودی خشک می‌شود. چند سال بعد می‌گویند کار خوبی بود، کاش ادامه پیدا می‌کرد. زمانی که کار «خونه گلپری» را خانم زهرا جواهری می‌ساخت و خودم هم در آن بازی داشتم، فکر کردم که کارهای باحال تری هم می توانم  انجام دهم بعد دیدم حمایت آنچنانی از این کار صورت نگرفت که ادامه داشته باشد و اتفاقات بهتری برایش بگیرد.

نویسنده «شبکه کوچک» درباره بازخوردهایی که تا کنون از پخش این مجموعه گرفته‌اند، اظهار کرد: تا وقتی خودم در خیابان اثر این کار را در میان مردم نبینم نظرات مثبت و منفی را باور نمی‌کنم. جامعه آماری در حد هزار نفر و دو هزار نفر فکر می کنم کافی نباشد. بازخورد مثبت گرفتم اما موردی بوده و به نظرم کم است. باید برویم جلوتر ببینیم در جامعه آنقدر اثر ایجاد می‌کند که مثلا عده‌ای در خیابان با صدا و لحن عروسک‌ها حرف بزنند و همان شوخی ها را داشته باشند. این برای من آرزو است که باید ببینیم کی به آن می‌رسیم.

سلطان احمدی در پایان با بیان اینکه ادامه ساخت «شبکه کوچک» به میزان حمایت از این مجموعه عروسکی برمی‌گردد، درباره پخش بخش دوم آن گفت: ۵۲ قسمت دوم با یک وقفه کوتاه پخش می‌شود. سه آیتم جدید به این فصل اضافه کرده‌ایم. یکی از آیتم ها در تالک است. یک آیتم همین پیرمرد دلاک حمام است که در جریان همان خواب‌هایی که می بیند با یکسری کاراکترهای دیگر در موقعیت‌های تاریخی مختلفی قرار می‌گیرد. یکی دیگر آیتمی با حضور کاراکترهای اصلی شبکه است و احتمالا یکی دو بازیگر مهمان هم اضافه می‌کنیم. بخش بیشتر کار ضبط شده و دو سه آیتم کوچک باقی مانده است. تهیه کننده ما سعی کرده با عوامل خوش حساب باشد برای همین می‌خواهد مطمئن باشد که سرمایه از سمت سازمان به سمت پروژه می‌آید تا بتواند ساخت را ادامه دهد.