«عاشــورا»؛ سرمایه بیکران هدایت و نجات‌بخش دنیای معاصر
بزرگ‌ترین ظلم به یک ملت، محروم‌سازی آن ملت از بهره‌گیری سرمایه‌های خود است که برای بشریت، عاشورا بزرگ‌ترین سرمایه و درس نجات از ذلت‌ها و زبونی‌ها، فساد و ظلم ظالمان و رسیدن به نقطه تقرب خداوند است.
به گزارش عصرقائم، یکی از نشانه‌های بلوغ و رشد هر فرد و اجتماع استفاده بهینه ازسرمایه‌ها و امکانات در اختیار و بهره‌برداری صحیح از داشته‌های مادی و معنوی است. فرد یا جامعه‌ای که «بالغ» و «شاکر» باشد و عملا نه در حرف و شعار،قدردان ثروت‌های مادی و معنوی و سرمایه‌ها و مفاخر تاریخی و فرهنگی خود باشد، جامعه‌ای رشد یافته است. قرآن کریم در آیات متعددی ضمن برشمردن امکانات و داشته‌هایی که خداوند در اختیار انسان و در راس همه آنها عقل قرار داده است به انسان یادآور شده که از این نعمت‌های خدادادی والطاف الهی، عملا در جهت مثبت برای سعادت و زندگی آبرومند دنیوی و رستگاری اخروی به بهترین وجه استفاده کند و این‌گونه فراتر از «شکر لفظی»، در عمل «شاکر» باشد: «و خداوند شما را از شکم مادرانتان خارج کرد در حالی که هیچ چیز نمی‌دانستید؛ و برای شما، گوش و چشم و عقل قرار داد تا شکر نعمت او را به‌جا آورید!» (نحل/۷۸)
متاسفانه در طول تاریخ، به دلایل مختلف(که از حوصله این بحث خارج است ) از این نعمات خدادادی و فرصت بزرگ و باارزشی مثل«عُمر»، استفاده صحیحی نشده و بدتر از آن اینکه این فرصت و امکانات درجهت منفی به کار بسته شده است و به جای اینکه انسان را در مسیر هدایت و رشد و رستگاری قرار دهد، به انحراف و فساد و سقوط کشانده است: « آنها دلها [عقلها]یی دارند که با آن (اندیشه نمی‌کنند، و) نمی‌فهمند؛ و چشمانی که با آن نمی‌بینند؛ و گوشهایی که با آن نمی‌شنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراه‌تر! اینان همان غافلانند (چرا که با داشتن همه‌گونه امکانات هدایت، باز هم گمراهند)!»(سوره اعراف آیه ۱۷۹)، از آنجا که انسان موجودی دارای اختیار است خداوند این ابزارها و نعمت‌ها را که درصورت استفاده صحیح می‌تواند موجب دانایی و بصیرت و راهنمای زندگانی او در جهت رشد باشد، دراختیار انسان قرار داده، حالا اوست که می‌خواهد شاکر باشد ودر مسیر رشد وتعالی حرکت کند یا کفران نعمت کند و با دست خود گمراهی خود را رقم بزند: «دلایل روشن از طرف پروردگارتان برای شما آمد؛ کسی که (به وسیله آن، حقّ را ) ببیند، به سود خود اوست؛ و کسی که از دیدن آن چشم بپوشد، به زیان خودش می‌باشد؛ و من نگاهبان شما نیستم (و شما را بر قبول ایمان مجبور نمی‌کنم) (سوره انعام آیه ۱۰۴)
رشد اسلامی
استاد شهید مطهری(ره) در تعریف «رشد» می‌نویسد: «رشد، یعنی لیاقت و شایستگی برای نگهداری و بهره‌برداری از امکانات و سرمایه‌هایی که در اختیار انسان قرار داده شده است.» (انسان و سرنوشت، مقاله رشد اسلامی، ص ۱۶۰) آنگاه ایشان در ادامه بحث مفصل و عالمانه خود به تعریف« رشد اسلامی» می‌پردازد، این تعریف استاد شهید ما را به بحث اصلی نزدیک‌تر می‌کند:«… رشد اسلامی یعنی چه؟ در میان همه مسئولیت‌هایی که داریم یک مسئولیت هم در‌باره خود اسلام داریم. اسلام به عنوان یک سرمایه معنوی و یک ثروت معنوی و یک ثروت فوق‌العاده که در احتیار ماست. ما در مقابل این سرمایه معنوی، مسئولیت داریم، چه مسئولیتی؟ مسئولیت شناخت، مسئولیت حفظ، مسئولیت نگهداری، مسئولیت بهره‌برداری، ما باید حساب خودمان را برسیم، آیا ما مردم مسلمان چنین رشدی داریم؟… اگر ما چیزی را ندانیم و نشناسیم، چگونه می‌توانیم آن را حفظ و نگهداری کنیم و از آن بهره‌برداری‌نماییم؟»(استاد مطهری همان، ص ۱۶۰)
آموزه‌های وحیانی، مایه اعتلا و سربلندی
تاریخ اسلام گواه آن است که هر وقت مسلمانان از سرمایه عظیمی به نام اسلام به درستی استفاده کردند و امکانات و نعمات خداداده را در راه شناخت و استفاده هرچه بهتر از آن به کار‌انداختند،پیشرفت و توفیقات بزرگی را به نام خود در کتاب قطور تاریخ ثبت کرده‌اند و هر وقت قدر این سرمایه عظیم و آموزه‌های حیاتبخش و عزت آفرین آن را ندانستند، در جا زده ودر ورطه عقب‌ماندگی گرفتار شده‌اند. این واقعیت که به راحتی با استناد به مدارک و شواهد بسیار تاریخی (مثل پیشرفت سریع دعوت پیامبر(ص)، توسعه برق آسای قلمرو سیاسی و جغرافیایی سرزمین اسلام، ظهور تمدن باشکوه و قدرتمند اسلامی از اوایل قرن هشتم میلادی و…) قابل اثبات است، در واقع مصداق عینی و عملی کلام الهی است که در می‌فرماید: «لقد انزلنا الیکم کتابا فیه ذکرکم، افلا تعقلون»(سوره انبیا، آیه ۱۰)، ما در این کتاب هرآنچه مایه سربلندی و عزت شماست آورده‌ایم، چرا عقلتان را به کار نمی‌اندازید. کتابی که خطاب به پیامبرش، که قبل از رسالت، چوپانی درس نخوانده بود می‌گوید: «رفعنا لک ذکرک»(سوره انشراح، آیه ۴) ما نام تو را در زمان و همیشه تاریخ بلند آوازه ساختیم.در این باره استاد مطهری می‌نویسد:»… مانام تو را بلند کردیم، یعنی به تو در زندگی دنیا شرف و افتخار دادیم که نام تو به بزرگی در دنیا برده شود. کلمه «ذکر» در قرآن به این معنا هم آمده. به همین مناسبت مفسرین گفته‌اند که در این‌جا مقصود این است که‌ای مردم! ما کتابی فرستاده‌ایم که این کتاب شرف شماست، یعنی مایه اعتلای ذکر شماست، مایه بلند شدن نام شماست، شما نمی‌دانید و نمی‌فهمید. شما اگر به این کتاب ایمان بیاورید و گرایش پیدا کنید و تعلیمات این کتاب را به کارببندید، شما مردمی که امروز خاموش‌ترین و بی‌نام‌ترین و حقیرترین مردم دنیا هستید،شرافت و عزت و نام و افتخاری در دنیا پیدا می‌کنید که اسمتان بر اسم همه مردم دیگر دنیا برتری پیدا کند…» (انحطاط وترقی تمدن‌ها، صفحه ۱۱۹)
سرمایه‌ای بزرگ به نام «عاشورا»
یکی از سرمایه‌های عظیم معنوی و گنجینه‌های معرفتی که فراتر از یک موضوع صرفا تاریخی، می‌تواند ما را در جهان پیچیده و زندگی پرفراز ونشیب، یاری دهد و در حل مشکلات فردی و اجتماعی مددکار و دستگیرمان باشد، قیام جاوید و نهضت اصلاحی امام حسین بن علی(ع) و ماجرای پر معنای عاشوراست. قیام و حادثه‌ای که اولا خود چون بر آموزه‌های الهی وقرآنی تکیه داشت، برخلاف خواسته دشمنان و یزیدیان در صحرای تفتیده کربلا محصور و زیر شنزار آن مدفون نشد، بلکه به سرعت «ذکر» آن کل مملکت وسیع و امپراطوری اسلامی رادر برگرفت ودر طول تاریخ و تا امروز وهمیشه مورد توجه جهانیان قرار گرفت و ثانیا باز چون این حادثه «پرتوی از قرآن» و تجلی عملی آموزه‌های الهی است، هر چقدر زمان می‌گذرد و عمر بشر سپری می‌شود، تازه‌تر و کارآمدتر شده و ابعاد و معانی تازه‌ای از آن کشف می‌شود.
ضرورت شناخت ظرفیت عاشورا
برای استفاده صحیح و بهینه از این ظرفیت و سرمایه عظیم فکری و معرفتی و به کار بستن درس‌های آموزنده ومشکل‌گشای آن باید قبل ازهر کاری آن را «شناخت». بدیهی است که مسئله «رشد» بیش از هر چیز در گرو شناخت است. ما تا چیزی را نشناسیم و یا بدتر از آن، اشتباه و وارونه بشناسیم چگونه می‌خواهیم از آن به درستی استفاده کنیم؟! برای شناخت عاشورا و قیام حسین بن علی(ع) ودرس‌ها وعبرت‌های آن، علاوه‌بر یکایک افراد که وظیفه دارند در‌باره افزایش سطح آگاهی‌های خود تلاش کنند ـ چرا که اصولا انسانیت انسان در گرو شناخت و آگاهی‌های اوست ـ و به آثار معتبر علمی عالمان و دانشمندان واهل اطلاع مراجعه کنند، دستگاه‌های تبلیغی و فرهنگی، رسانه‌ها، صداوسیما، مساجد و سخنرانان و وعاظ و اهل منبر وتریبون و…نیز در این باره نقش و مسئولیت بسیار سنگین و حساسی بر عهده‌دارند و این دستگاه‌ها و افراد باید در این باره به معنی واقعی احساس مسئولیت کرده و با جدیت و ظرافت هر چه تمام‌تر در معرفی فرهنگ عاشورا و فلسفه قیام اباعبدالله(ع) و کاربردی که در زندگی هرکدام از ما دارد، جهادگونه و متعهدانه عمل کنند و از سرسری گرفتن این مجالس و کلیشه‌ای کردن بحث‌ها و… بپرهیزند و از اکتفا کردن به ظواهر و دلخوش بودن به کمیت و تشریفات ظاهری و…پرهیز کنند و به عمق و دل ماجرا بزنند.
در روزگار و زمانه‌ای که دشمنان و بدخواهان اسلام و مکتب اهل بیت(ع) بیش از هر وقت دیگر با به کار گرفتن همه امکانات خود و به کار بستن پیچیده‌ترین روش‌ها و تاکتیک‌ها، بی‌امان و یکسره در پی مسخ و محو اسلام و ارزش‌های اسلامی هستند و نمی‌خواهند ملت اهل بیتی ایران و اصولا مسلمانان از گنج غنی و سرمایه نجات بخش و بزرگی که به نام قرآن و اسلام دراختیار دارند به درستی و در جهت عزت و استقلال و رفاه و…و برپا ساختن تمدن اسلامی استفاده کنند، ودر شرایطی که بیش از هر طبقه ونسلی، نسل جوان ومظلوم ما آماج اصلی تهاجمات فرهنگی و اعتقادی امویان زمان قرار دارد، تردید نباید داشت که ترویج عالمانه واشاعه دقیق ودرست «فرهنگ عاشورا»،
ـ والبته حتی المقدور به کاربستن کارساز درس‌ها و آموزه‌های آن از سوی مسئولان و مدیران رشد یافته ـ می‌تواند در حل مشکلات عدیده و متنوع اجتماعی(از فرهنگ گرفته تا اقتصاد و…) موثر بیفتد و به‌مثابه یک سد پولادین، پاسدار ارزش‌ها و مدافع بزرگ سلامتی و صیانت نسل جوان باشد.
سید محمدسعید مدنی
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0