همه چیز درباره “کاشت حلزون شنوایی” در ایران

به گزارش عصرقائم، یکی از ره‌آوردها و امیدهای علم پزشکی برای کودکان ناشنوا، کاشت حلزون شنوایی بوده است که می‌تواند آنها را با موهبت شنوایی به سمت یک زندگی عادی سوق دهد. باید توجه کرد که انجام عمل کاشت حلزون شنوایی از سال ۱۳۷۲ در کشورمان آغاز شد و از همان سال، تاکنون که حدود ۲۹ سال از آغاز عمل کاشت حلزون در کشور گذشته است، بیش از ۱۶۰۰۰ هزار مورد کاشت حلزون در سراسر کشور انجام شده است و این یعنی بخشیدن شنوایی به کودکانی که هیچ صدایی در زندگی‌شان نبود.

در حال حاضر نیز با اقدامات انجام شده در زمینه توسعه مراکز کاشت حلزون شنوایی در کشور، تعداد مراکز به ۱۵ مرکز رسیده و تلاش می‌شود تا بیماران ناشنوا در سراسر کشور بتوانند به این خدمت دسترسی داشته باشند.

در عین حال اخیرا بحث کاشت حلزون شنوایی مورد توجه دولتی‌ها قرار گرفت و طرح تحول ملی در کاشت حلزون جهت تسریع و تسهیل در امر رسیدگی به مشکلات بیماران ناشنوای کاندید عمل کاشت حلزون شنوایی از شهریور ماه سال جاری کلید خورد. طرحی که دو هدف عمده داشت؛ سرعت بخشیدن به اعمال کاشت حلزون شنوایی و کاهش لیست انتظار این اعمال و همچنین صفر شدن هزینه‌های کاشت حلزون شنوایی برای بیماران. به این ترتیب با آغاز تحولی ملی در کاشت حلزون شنوایی و با اقدام سریع هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در امور معالجه بیماران برای تامین پروتز، لیست انتظار برای عمل کاشت حلزون صفر و در عین حال هزینه‌های آن نیز برای بیماران رایگان شد.

به گفته مسئولان هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در امور بیماران، در سال ۱۴۰۰، طی یکسال ۱۴۳۰ مورد عمل کاشت حلزون انجام شد، اما در طی شش ماه اول سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۲۰۹ پروتز به مراکز تحویل داده شده و پیش‌بینی می‌شود که این آمار به ۱۸۰۰ پروتز نیز تا پایان سال برسد.

البته باید توجه کرد که به گفته وزارت بهداشتی‌ها،  بر اساس آمار کشوری دو در ۱۰۰۰ از تولدهای زنده، ناشنوای مطلق و شدید هستند. حال میزان موالید در کشور ما طی سال‌های گذشته بین یک میلیون تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار تولد بوده است و بر این اساس حدود ۲۰۰۰ تا ۲۷۰۰ کودک ناشنوا به دنیا می‌آید. البته این آمار بر حسب شرایط ممکن است بالا و پایین داشته باشد. حال گفته می‌شود که بین ۴۰ تا ۶۰ درصد این کودکان شرایط کاشت را دارند. بر همین اساس هم  وزارت بهداشتی‌ها اعلام می‌کنند که با اجرای طرح تحول ملی در کاشت حلزون، ‌مدت انتظار کودکان ناشنوا برای کاشت حلزون دیگر طولانی نمی‌شود و به سرعت، عمل برای بیماران واجد شرایط انجام خواهد شد.

شرایط کاشت حلزون شنوایی برای کودکان ناشنوا

بر اساس اعلام هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در امور معالجه بیماران، ‌وقتی کودکی ناشنوا متولد می‌شود، امکان دارد ناهنجاری دیگری هم داشته باشد که امکان کاشت حلزون شنوایی را نداشته باشد. از جمله اینکه در کاشت حلزون شنوایی، دستگاهی باید در داخل گوش قرار گیرد، اما در برخی کودکان اصلا گوش تشکیل نشده و به جای آن بافت غیرفعالی وجود دارد که اصلا اجازه جاگذاری دستگاه را نمی‌دهد. در عین حال زمانی که پروتز را در داخل گوش کار می‌گذارید، باید مسیرهای عصبی سالمی هم وجود داشته باشد. در برخی از کودکان این مسیرهای عصبی دچار مشکل هستند یا عصبی وجود ندارد که این کودکان هم کاندید کاشت نخواهند بود. از طرفی زمانیکه عمل کاشت حلزون شنوایی را برای کودکی انجام می‌دهید، این کودک باید در جلسات گفتاردرمانی شرکت کند. بنابراین باید حداقلی از ضریب هوشی داشته باشد تا بتواند یادگیری داشته باشد. کودکانی که دچار عقب‌ماندگی‌های شدید ذهنی هستند، از کاشت حلزون شنوایی منفعتی نخواهند برد.

سن طلایی کاشت حلزون

در عین حال در بدن از هر عضوی که استفاده نشود، طی زمان عملکرد خودش را از دست خواهد داد. از جمله مسیرهای عصبی که وجود دارد، از بدو تولد وقتی در تماس با محرک‌های محیطی قرار می‌گیرند، مسیرهای عصبی پرورش پیدا می‌کنند. زمانیکه از یک مسیر عصبی استفاده نشود، این مسیر به تدریج از بین رفته و دیگر عملکردی نخواهد داشت. بنابراین ترجیح بر این است که کودکانی که کاشت حلزون برایشان تجویز می‌شود، در اسرع وقت آن را انجام دهند. البته باید حداقل‌هایی هم مانند وزن مناسب و…، هم وجود داشته باشد. همچنین بنابر اعلام وزارت بهداشت، قبلا محدوده سن یکسال را به عنوان حداقل سن کاشت حلزون شنوایی اعلام می‌کردند، اما اکنون در رفرنس‌های جدید علمی این سن را مقداری پایین‌تر هم آوردند. از طرفی تا چهارسالگی پاسخ‌های خوبی از عمل کاشت حلزون شنوایی گرفته می‌شود. حتی عمل کاشت حلزون بعد از چهار سالگی هم پاسخ می‌دهد، اما کار بیشتری می‌طلبد و احتمال موفقیت کمتر خواهد بود. اما در بالای چهار سال هم موارد موفقی در کشور وجود داشته است. در هر حال گفته می‌شود که سن طلایی کاشت حلزون تا سقف چهار سال است.