نرخ جدید برای نانوایان برکت ندارد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصرقائم به نقل از بلاغ؛ «نان» همواره در جامعه ایرانی، نقشی محوری و سهم بالایی در سبد غذایی خانوار دارد. دولت همواره با تخصیص یارانه به آرد و نان تلاش کرده است قوت‌غالب مردم با قیمت ارزان در دسترس خانوار قرار گیرد، اما به دلایل مختلف این یارانه دولت حیف و میل می‌شود.

در حالی اخیرا قیمت نان سنگک در مازندران یک رشد ۲۵ درصدی داشته که نانوایان را قانع و راضی نکرده است و علیرغم این رشد قیمتی اما معتقدند با این نرخ جدید حتی نان برای‌شان برکت نمی‌کند که هیچ، زیانده نیز هست.

البته ناگفته نماند که عمده شاطران نان سنگک در استان مازندران غیربومی هستند و جدا از دستمزد بالای‌شان، حقوق خود را روزانه دریافت می‌کنند و فعالیت خبازی مشروط به حضور این نانوایان غیربومی است و با ترک کارشان به هر دلیلی، تنور نانوایی‌ها هم خاموش می‌شود!

با توجه به بالاگرفتن اعتراضات مردمی و خبازان در پی افزایش قیمت نان، که هر یک برای خود دلایل محکمه‌پسندی دارند اما گره این داستان، جای دیگری باز می‌شود و با این روند فعلی، هم نانوا و هم مردم هر دو ناراضی‌اند…

اردشیر منصورکیایی رئیس اتحادیه خبازان تنکابن در گفتگو با خبرنگار اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی بلاغ پیرامون اعلام نرخ اخیر نان از سوی دولت،  اظهار کرد: هم‌اکنون در این نرخی که اعلام شده است نان سنگگ را از قیمت ۲ هزار و ۵۰۰ تومان به نرخ ۳ هزار و ۱۲۰ تومان  تغییر داده است.

وی افزود: دستگاه پوز مستقر در خبازی‌ها تحت عنوان نانینو ( سامانه مدیریت هوشمند نان nanino.ir ) برای هر عدد کیسه آرد سنگک، ۱۱۲ قرص نان را تعریف کرده است؛ یعنی نانوا باید در ازای هر یک کیسه آرد، ۱۱۲ قرص نان را تولید و بفروشد.

رئیس اتحادیه خبازان تنکابن، خاطرنشان کرد: ما فرض می‌کنیم که اگر نانوای ما حتی تخلف کند با کم‌فروشی این تعداد را به ۱۲۰ قرص نان برساند در این شرایط، یک کیسه آرد با نرخ جدید اعلامی  ۳ هزار و ۱۲۰ تومان، حتی با فروش هشت قرص نان اضافه‌تر مجموعاً ۳۷۴ هزار و ۴۰۰ تومان برای نانوا، آورده خواهد داشت که این رقم در واقع میزان فروش یک کیسه آرد نان سنگک بعد از پخت با نرخ مصوب جدید دولتی است.

این مسئول صنفی، با این توضیح که با محاسبه آورده ریالی یک کیسه آرد برای یک نانوا، باید ببینیم که هزینه یک کیسه آرد چقدر می‌شود؛ ادامه داد: در یک نانوایی سنگک، حداقل  سه پرسنل شامل شاطر، وردست و خمیرگیر مشغول فعالیت هستند که هر یک دستمزد جداگانه‌ای دریافت می‌کنند.

منصورکیایی، بیان کرد: هم اکنون یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کشور در این حوزه آن است که دستمزد شاطر را براساس تعرفه تامین اجتماعی و اداره کار، قیاس می‌کنند، در حالی که در هیچ جای این کشور، هیچ شاطری با دستمزد دولتی، دست به پارو نخواهد شد و نمی‌آید ماهانه بین ۱۰ میلیون الی ۱۲ میلیون دریافت کند و در یک نانوایی کار کند.

وی تصریح کرد: یک شاطر نان سنگک در ازای هر کیسه آرد، ۲۰۰ هزار تومان حق‌الزحمه دریافت می‌کند که بر همین مبنا،  وردست یعنی همان فردی که چوب می‌گیرد و نان را از تنور می‌کند مبلغ ۱۶۰ هزار تومان و خمیرگیر نیز به‌ازای هر کیسه آرد مبلغ ۱۲۰ هزار تومان، دستمزد دریافت می‌کند و همچنین هزینه هر کیسه آردی که از مرکز مازندران به تنکابن می‌آید با هزینه «خود حمل» آن، ۷۰ هزار تومان روی دست نانوادار می‌گذارد.

باید به مجموع این ارقام هزینه‌های جانبی دیگری همچون اجاره مغازه، خمیرمایه، آب، برق، صبحانه، عصرانه، بیمه و سنوات و غیره را نیز اضافه کرد که حداقل اجاره ماهانه در شهر توریستی تنکابن به میزان  ۲۰ میلیون تومان و متوسط میانگین هزینه خرید خمیرمایه، آب، برق، صبحانه، عصرانه، بیمه و سنوات به ازای هر کیسه آرد، حداقل ۲۰۰ هزار تومان است.

رئیس اتحادیه خبازان تنکابن، گفت: قیمت خمیرمایه ۱۵۰ هزار تومانی با رشدی بی‌سابقه به یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.

این مسئول صنفی، اعلام کرد: با حتساب تمامی این موارد، مجموع هزینه تولید نان به ازای هر کیسه آرد سنگک، ۷۵۰ هزار تومان است، این در حالی است که طبق اعلام دولت، یک نانوا با تولید نان به ازای هر کیسه آرد طبق سامانه نانینو، تنها می‌تواند یک درآمد ۳۷۴ هزار و ۴۰۰ تومانی داشته باشد که این بدان معنا است که یک نانوادار باید به ازای تولید نان از هر کیسه آرد، مبلغ ۳۷۵ هزار و ۶۰۰ تومان از جیب مبارک بگذارد!

منصورکیایی، عنوان کرد: در قبال این شرایط در زمان کنونی، دولت می‌گوید یا به همین نحو نان پخت کن و یا بگذار و برو… من به عنوان نماینده و مسئول صنفی، باید از حق خبازان شهرم دفاع کنم، اما در کنار این موضوع، سوال من اینجا است که چرا باید نان سنگک در کشور ایران که یک نان ملی و با سابقه طولانی تا این میزان مورد بی‌مهری مسئولان قرار بگیرد؟!

وی اذعان کرد: با شرایطی که گفته شد و زیانی که روی دست نانوای سنگک گذاشته شد، یک به یک نانوایی‌های سنگک در حال تعطیلی هستند و تا به امروز، سه نانوایی سنگک در تنکابن به‌دلیل آنکه نرخ مصوب، پاسخگو نبوده و شهروند هم نمی‌داند و از آن‌سو، خباز قیمت نان را دوبله محاسبه می‌کند و در ازای یک قرص نان، دو نان را کارت می‌کشد، با شکایت شهروند کار به جریمه ختم می‌شود و با تعدد این جرایم از سوی یک خبازی در نهایت منتج به پلمب شش‌ماهه خبازی می‌شود که این امر به معنای تعطیلی همیشگی این خبازی است.

رئیس اتحادیه خبازان تنکابن، گفت:  هم اکنون سه نانوایی سنگک تعطیل و سه نانوایی دیگر نیز در آستانه چنین وضعیتی قرار دارند و اگر در استان مازندران، کارگروه آرد و نان استان، فکری برای این موضوع نکنند ظرف چند ماه آینده، تمام نانوایان سنگک استان، همه تعطیل خواهند شد.

این مسئول صنفی، افزود: هم اکنون در تنکابن حدود  ۲۵ نانوایی سنگک داریم که جالب است بدانید بیشترین آمار خبازی نوع ۶ در استان مازندران، متعلق به شهرستان تنکابن است که تا به اینجای کار، به استان مازندران مجموعا ۲۴ مجوز داده شد که در شهر تنکابن این رقم، ۲۸ یعنی بالاتر از مجموع کل استان است که رکورددار هستیم.

منصورکیایی، متذکر شد: اگر شرایط به همین منوال پیش رود تا چند ماه آینده در استان مازندران و به ویژه شهرستان تنکابن دیگر نانوایی نوع دو نخواهیم داشت.

وی تصریح کرد: اگر دولت بدنبال آن است که نانوا را به مخمصه بگذارد تا نانوا به طریقی قانونی، تعطیل شود این شیوه بسیار زیبا و مجلسی است و اینگونه تمامی نانوایی‌های نوع دو تعطیل خواهند شد؛ اما اگر دولت، فکری برای فقرا می‌کند و اگر فقرا جایی در سفره دولت دارند، باید کارگروه آرد و نان استان مازندران، فکری برای این  نان نوع دو بیندیشد که اگر نند قطعا شاهد تعطیلی تمامی نانوایی‌های سنگک در آینده‌ای نزدیک خواهیم بود.

رئیس اتحادیه خبازان تنکابن، اشاره کرد: در حال حاضر شهروند از نرخ جدید اعلامی، مطلع است و با این نرخ نیز برای نانوا، صرفه اقتصادی ندارد؛ لذا نانوا به ازای یک نان، دو کارت از شهروند می‌کشد و سپس جریمه و پلمب و تعطیلی اتفاق می‌افتد و با این روند این قصه، پرتکرار خواهد بود.

این مسئول صنفی، با بیان اینکه دولت میزان سوبسید ۴۰ درصدی به خباز را به ۳۰ درصد تقلیل داده است؛ ادامه داد: بنا بر آنچه که دولت اعلام کرده است یک نانوا در ازای پخت نان روزانه ۷ کیسه آرد مجموعا، دو میلیون و ۶۲۰ هزار و ۸۰۰ تومان، پول می‌گیرد، در صورتیکه ضرر نانوا در هفت کیسه با توجه به کاهش ۱۰ درصدی سوبسید، گرانی آرد، نرخ جدید نان و شرایطی که مطرح کردم، با محاسبه سوبسید ۷۸۶ هزار تومانی در ازای هفت کیسه آرد، روزی یک میلیون و ۸۴۳ هزار و ۲۰۰ تومان است.

منصورکیایی، افزود: یعنی یک نانوای سنگک اگر در طول روز، هفت کیسه آرد، نان پخت کند، با محاسبه دریافت سوبسید  ۳۰ درصدی دولت که مبلغ کل هفت کیسه برابر ۷۸۶ هزار تومان می‌شود، یک میلیون و ۸۴۳ هزار و ۲۰۰ تومان ضرر می‌کند و با این اوصاف، شما خودتان حدیث مفصل از این مجمل بخوانید.

وی خاطرنشان کرد: سیاست دولت اگر حمایت از فقرا و ماندن نان سنگک در سفره مردم است، خصوصا کارگروه آرد و نان استان مازندران می‌تواند بنشیند و برای نان نوع دو فکری کند و چاره‌ای بیندیشد.

رئیس اتحادیه خبازان تنکابن، گفت: برای نان نوع ۶ در مجموع یک سودی باقی می‌ماند اما برای نوع دو نه تنها سودی ندارد بلکه نانوا زیان نیز می‌دهد و با این وضعیت، سنگک نوع دو در استان مازندران در حال تعطیلی برای همیشه است.

این مسئول صنفی، اذعان کرد: سنگک یک نان ملی و سنتی است و خواهش من از مسئولان ارشد و متولی استان آن است که این موارد را منعکس و چاره عاجلی اتخاذ کنند.

منصورکیایی، متذکر شد: در حال حاضر اجاره ماهانه یک نانوایی در شهری مثل شهسوار ۲۰ میلیون تومان است و همین مغازه در شرق مازندران ممکن است حداکثر، ۸ میلیون تومان باشد و یا مغازه در حول میدان تنکابن ۷۰ میلیون تومان و همین مغازه حول میدان نقطه دیگر استان ۲۰ میلیون تومان باشد، لذا باید تمامی این موارد را در نظر گرفت.

به گزارش بلاغ؛ با راه‌اندازی کارتخوان‌های هوشمند، میزان پخت نان متناسب با آرد تحویلی به نانوایی‌ها تنظیم شد اما نانوایان مدام در حال گلایه از سامانه نانینو (کارتخوان‌های هوشمند) و کاهش درآمد ماهانه‌شان هستند و هیچ توجهی به بهبود کیفیت و وزن چانه نان ندارند و مردم نیز از پولی که بابت هر قرص نان بی‌کیفیت می‌دهند و وقتی که ساعت‌ها در مقابل نانوایان تلف می‌کنند، گله‌مندند.  به عبارت بهتر به رغم تلاش‌های دولت‌ها، هنوز قوت غالب مردم ساماندهی نشده و نتوانسته است حداقل رضایت مردم را جلب کند.

هم اکنون نیز علیرغم اینکه اخیرا  قیمت نان  افزایش ۲۵ درصدی داشته است و هنوز چند ماهی از افزایش قیمت نان در استان نگذشته، اما نانوایان با ترفند‌های مختلف از قیمت مصوب تعدی و عدد‌های بالاتری از مشتریان برای هر قرص نان دریافت می‌کنند که ماحصل آن، اعتراض نانوایان از به صرفه نبودن نرخ جدید و گلایه مردم از گرانفروشی قیمت نان بر اساس نرخ مصوب جدید است و این امر موجب شده تا مردم و نانوا را رودرروی هم قرار دهد…

مع‌الوصف، باید گفت  قیمت مصوب نان در نانوایی‌های سنگکی نوع دو، هزینه آن‌ها را پوشش نمی‌دهد و پایین‌تر از آنالیز نرخ واقعی است؛ شاید یکی از راهکارهای مهم برای حل چالش‌های مربوطه به تصمیمات کلان ملی بازگردد که یکی از این راهکارها، دادن یا واریز سوبسید به حساب سرپرستان خانوار است تا حیف و میل کمتری اتفاق بیفتد.

گفتگو: مجتبی قربانی