۸ دلیل بیدار شدن از خواب با سردرد

اگر فقط یک راه باشد که تضمین کند امروز، روز افتضاحی خواهد شد، بیدار شدن از خواب با سردرد است. سردرد صبحگاهی دردناک، آزار دهنده و گیج کننده است. شما همین الان از خواب بیدار شده اید پس چه چیزی ممکن است باعث سردرد شما شده باشد؟ به نظر می‌رسد عوامل زیادی می‌توانند عامل این سردرد باشند. بعضی از آن‌ها از جانب شما قابل کنترل هستند و بعضی دیگر غیر قابل کنترل.

در این مقاله ۸ دلیل بیدار شدن از خواب با سردرد و راه کار جلوگیری از آن:

 ۱. خواب کافی نداشته‌اید

بدن شما به طور معمول به ۷ تا ۸ ساعت خواب نیاز دارد؛ بنابراین وقتی کم‌تر بخوابید فرض می‌کند اشتباهی وجود دارد و به حالت اضطراب می‌رود.

به گفته دکتر سالواتور ناپولی Salvatore Napoli از مرکز نورولوژیست نیوانگلند ” هورمون‌های جنگ و گریز fight-or-flight hormones شما شروع به ترشح می‌کنند در نتیجه نرخ ضربان قلب بالا رفته، فشار خون افزایش پیدا کرده و دچار استرس می‌شوید. ” و تمام این‌ها می‌توانند موجب سردرد شوند.

به گفته ناپولی، یک مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن ibuprofen یا ناپروکسن naproxen می‌تواند شما را از این سردرد صبحگاهی راحت کند. این مسکن‌ها با کاهش التهاب، درد را کاهش می‌دهند؛ و اگر هنوز احساس ناراحتی دارد یک چرت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه‌ای بزنید تا زمان استراحت بیشتری به بدنتان برای انجام عملکردهای معمول خود داده باشید. (چرت زدن شما نباید بیشتر شود، چون چرت طولانی‌تر احتمالا شما را کسل کرده و سردردتان بدتر خواهد شد.) و از این به بعد به چرخه طبیعی خواب برگردید تا صبح روز بعد هم با سردرد بیدار نشوید.

۲. بیش از حد می‌خوابید

اگر خواب کافی نداشته باشید دچار سردرد صبحگاهی خواهید شد بنابراین شاید فکر می‌کنید اگر بیشتر بخوابید به این مشکل دچار نخواهید شد، درست است؟ خیلی تند نروید: خوابیدن بیش از ۹ ساعت در شب باعث کاهش سطح هورمون سروتونین serotonin (هورمون جاری کننده احساس خوب) در مغز می‌شود؛ و پایین بودن سطح سروتونین می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به مغز شده و باعث ایجاد سردرد شود.

این نوع سردرد معمولا در تعطیلات آخر هفته ایجاد می‌شد زمانی که بیشتر تمایل به خوابیدن دارید – این مساله فقط یکی از دلایلی است که وقتی دیرتر از حد معمول به خواب می‌روید احساس بدی دارید. ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند درد شما را از بین ببرد، ولی بهترین راه برای جلوگیری از بازگشت این درد‌ها بیدار شدن بعد از ۷ تا ۸ ساعت خواب است. تنظیم زنگ ساعت در آخر هفته‌ها می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.

۳. اندورفین endorphins بدنتان افت کرده است

تولید اندورفین endorphin که هورمون احساس خوب است در صبح در پایین‌ترین سطح خود است؛ و برای برخی افراد همین مساله می‌تواند باعث میگرن شود. دکتر مارک خرسندی Mark Khorsandi از مرکز درمانی میگرن در دالاس Dallas و فورت ورث Fort Worth توضیح می‌دهد: سطوح پایین اندورفین می‌تواند سطح دیگر انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین را تحت تاثیر قرار دهد که موجب کاهش جریان خون به رگ‌های مغز می‌شود. این کاهش جریان خون به مغز می‌تواند عامل ایجاد سردرد شود.

خبر بد این است که کارشناسان نمی‌دانند چرا این مکانیسم فقط در برخی افراد باعث ایجاد سردرد می‌شود. ولی ورزش صبحگاهی بلافاصله بعد از بیدار شدن می‌تواند راهی برای توقف این درد باشد، چون ورزش باعث ترشح اندورفین می‌شود.

۴. شب قبل الکل زیادی نوشیده‌اید

زیاده روی در مصرف نوشیدنی‌ای الکلی می‌تواند باعث سردرد شدید در روز بعد شود. حتی مقدار کمی نوشیدنی الکلی هم باعث کاهش آب بدن و دهیدراته شدن بدن تان خواهد شد که باعث کم شدن حجم جریان خون به مغز می‌شود که سبب آسیب رسیدن به مغزتان خواهد شد. به گفته دکتر خرسندی، الکل باعث می‌شود سخت‌تر خوابتان ببرد – که این خود یکی دیگر از عوامل ایجاد سردرد است.

بهترین راه برای این که حس بهتری پیدا کنید آب رسانی بدن با آب یا نوشیدنی *الکترولیت است که هر دو کارساز است. قرص ویتامین C. یا پودر آن در آب هم کمک می‌کند کبد به طور موثرتری الکل را تجزیه کند تا سریع‌تر از سیستم بدنتان خارج شود.

*الکترولیت‌ها:

اساساً شامل ویتامین و مواد معدنی مثل کلسیم، کلرید منیزیم، هیدروژن فسفات و کربنات هیدروژن می‌باشند. این ویتامین‌ها و مواد معدنی برای بقای ما ضروری هستند.

۵. خر و پف می‌کنید

خر و پف شدید می‌تواند نشانه‌ای از آپنه خواب باشد. شرایطی که باعث می‌شود نتوانید به راحتی نفش بکشید و حتی به طور موقت دچار وقفه تنفسی در خواب شوید. به گفته دکتر خرسندی این وقفه تنفسی فقط چند ثانیه طول می‌کشد، ولی می‌تواند سبب کم شدن اکسیژن رسانی به مغزتان شود.

متخصصین کاملا مطمئن نیستند که این امر باعث ایجاد سردرد شود، ولی برخی از کارشناسان فرض می‌کنند که اکسیژن کم می‌تواند باعث انبساط رگ‌های خونی در مغز شود در نتیجه جریان و فشار خون در مغزتان افزایش پیدا کرده و سبب ایجاد درد شود.

شما ممکن است بدون این که متوجه شوید آپنه خواب داشته باشید به خصوص اگر کسی کنارتان نخوابیده باشد که از خر و پف شما شکایت کند؛ بنابراین با دکترتان صحبت کنید، تا اگر مشکوک به آپنه خواب در شما باشد آزمایش‌های بیشتری انجام دهد. اگر مشکل شما تشخیص داده شود می‌توانید از یک دستگاه تنفسی هنگام خواب استفاده کنید تا شرایط کنترل شده و از سردرد مرتبط با آن خلاص شوید.

۶. قهوه تان دیر شده است

کافئین یک داروی ملایم است که سیستم اعصاب شما را تحریک می‌کند. پس اگر به طور منظم قهوه می‌نوشید و به موقع آن را تمدید نکنید (مثلا خوابتان ببرد یا در حال ترک قهوه باشید) ممکن است موقع بیدار شدن اثرات آن را با درد سر و گردن حس کنید.

خالی شدن یک باره کافئین از بدن منجر به گسترش عروق خونی مغزتان شده در نتیجه جریان خون بیشتری به مغز وارد شده و فشار بیشتری ایجاد کرده که موجب سردرد می‌شود.

اگر زیاد قهوه می‌نوشید یا همیشه صبح‌ها در زمانی خاص قهوه می‌خورید احتمال بیشتری دارد که به سردرد کافئینی caffeine headache مبتلا شوید. در این صورت نوشیدن یک فنجان قهوه بهترین راه برای این است که احساس بهتری داشته باشید. اگر می‌خواهید عادتتان به کافئین را به طور کلی از بین ببرید این کار را به آهستگی انجام دهید – مثلا در طول یک تا دو هفته.

۷. دچار افسردگی شده‌اید

سردرد مرتبط با افسردگی می‌تواند در هر زمانی از روز اتفاق بیفتد. به همین دلیل است که افسردگی با سطح پایین هورمون سروتونین ارتباط دارد.

ولی گاهی ممکن است این سردرد‌ها بیشتر هنگام صبح اتفاق بیفتند. افسردگی می‌تواند برنامه خواب همیشگی تان را به هم بریزد، و خوابیدن بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم هر دو می‌تواند منجر به سردرد شود. سردرد می‌تواند روی خلق و خوی شما تاثیر بگذارد و باعث ایجاد چرخه معیوب شود.

داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه OTC به صورت کوتاه مدت می‌تواند به شما کمک کنند. ولی بهترین راه برای مقابله با این مشکل ریشه یابی آن است. اگر فکر می‌کنید احتمال افسردگی در شما وجود دارد، با پزشکتان صحبت کنید. داروهای ضد افسردگی یا درمان می‌تواند شما را به حالت نرمال برگردانده و مشکلاتی که منجر به سردرد می‌شوند را حل کند.

۸. فشار خونتان بالاست

به گفته دکتر خرسندی، هنگامی که فشار خون شما بالاست (۹۰ / ۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر) یعنی فشار بیشتری بر روی سر شما قرار دارد و این فشار اضافی یک علت شایع سردرد است. بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا این را نمی‌دانند، چون این شرایط نشانه‌های ظاهری زیادی ندارد. (به جز سردرد که معمولا به چیزهای دیگری ربطش می‌دهند.)

بنابراین اگر سردرد‌های مکرر و غیرقابل توجیه دارید با پزشکتان مشورت کنید. اگر فشار خونتان بیش از حد بالا باشد او تغییرات در سبک زندگی مثل رژیم غذایی و ورزش را به شما توصیه کرده و داروهای مخصوص کنترل فشار خون برایتان تجویز خواهد کرد.

نتیجه گیری عوامل ایجاد سردرد صبحگاهی

اغلب سردرد‌های صبحگاهی به راحتی قابل کنترل هستند. ولی در موارد نادر ممکن است نشانه یک مشکل جدی مثل تومور مغزی یا آنوریسم aneurysm (بیرون زدگی بصورت حباب در جدار شریان‌های مغزی) باشند؛ بنابراین اگر به صورت مکرر دچار سردرد می‌شوید (چه صبح‌ها و چه سایر مواقع روز) بیشتر از دوبار در هفته در طول ۳ تا ۶ ماه، با پزشکتان مشورت کند.

اگر سردردتان ناتوان کننده است یا روی زندگی و کارتان تاثیر گذاشته است هم باید با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است پزشک ترجیح دهد برایتان آزمایش MRI یا EEG (آزمایشی که فعالیت الکتریکی مغزتان را بررسی می‌کند) انجام دهد تا بهتر بتواند تشخیص دهد چه اتفاقی در مغزتان در حال رخ دادن است یا چشمان شما را آزمایش کند، چون برخی سردرد‌ها هم به خاطر مشکلات بینایی بوجود می‌آیند.