تسخیر چهارراه‌ها با ۷۰هزار کودک‌کار!

هرچند سازمان بهزیستی آمار شناسایی کودکان کار و خیابانی را ۷۰هزار نفر اعلام کرده است، با این حال بیشتر کودکان خیابانی از اتباع بیگناه هستند که به دلیل کم‌کاری دستگاه‌های متولی هر روز بر تعداد این کودکان در معابر شهری افزوده می‌شود.

تاکنون چندین طرح ساماندهی کودکان کار و خیابانی به اجرا درآمده است، ولی به دلیل بی‌توجهی دستگاه‌های متولی و نبود وظایف مشخص و نظارت‌های سیستمی، شاهد افزایش این کودکان در معابر شهری به بهانه‌های مختلف هستیم کودکان کار و خیابانی در گروه‌های مختلف در چهارراه‌ها و معابر شهری بعضاً توسط باندهای حرفه‌ای به کار گرفته می‌شوند.

اگر در سر چهارراهی پشت چراغ قرمز متوقف شوید، در کسری از ثانیه، چندین کودک برای فروش اجناس یا پاک کردن اجباری شیشه در اطراف اتومبیل سبز می‌شوند!

متأسفانه حضور این کودکان در ماه‌های اخیر به شدت افزایش یافته است و دستگاه‌های متولی، همچون وزارت کشور، وزارت رفاه و نیروی انتظامی بهزیستی، شهرداری، قوه‌قضائیه، کمیته امداد و سایر بخش‌های متولی فقط و فقط نظاره‌گر این نابسامانی در معابر شهری هستند.

چهره‌های آشفته و نامناسب و اجبار در فروش اجناس و پاک کردن شیشه اتومبیل سبب شده است تا این آسیب اجتماعی به یک پدیده چندوجهی تبدیل شود. حضور این افراد در معابر ترافیکی علاوه بر خطرات جهانی برای آنان و ایجاد اختلال در رفت‌وآمد را نیز همراه دارد.

کوچ کودکان خیابانی از یک خیابان به خیابان دیگر

برخی دستگاه‌های مسئول جمع‌آوری همچون شهرداری، سازمان بهزیستی و حتی نیروی انتظامی بعضاً به دلایل نامشخص این افراد را جمع‌آوری نکرده و فقط از خیابانی به خیابان دیگر کوچ اجباری می‌دهند، هر چند این کودکان به دلیل برخوردهای ظاهری دیگر از حضور مأموران ترسی ندارند در یک چرخه معیوب به معابر شهری باز می‌گردند.

متأسفانه طرح‌های دولت، وزارت رفاه، وزارت کشور و سازمان بهزیستی در قالب قرارگاه‌های آسیب‌های اجتماعی به جایی نرسیده و با شکست روبه‌رو شده است و عملاً شاهد افزایش این کودکان در معابر شهری هستیم و فقط شعار ساماندهی این کودکان رسانه‌ای شده است. گویا بودجه‌های اختصاص‌یافته برای ساماندهی این کوکان به نام این کودکان به شکل‌های نامناسب هزینه می‌شود و کسی هم نظارت بر عملکرد این دستگاه‌ها ندارد!

افزایش کودکان اتباع بیگانه در معابر شهری

نوع گویش و لهجه بسیاری از کودکان کار و خیابانی نشان از آن دارد که این افراد به تازگی وارد کشور شده‌اند و با سفر به شهرهای پرجمعیت و شلوغ، به راحتی دست به هر کاری می‌زنند و دستگاه‌های متولی وزارت امورخارجه، نیروی انتظامی هم برای این ورود و خروج‌های غیرقانونی توضیح و پاسخی نداشته و ندارند و این ترددها به حال خود رها شده است.

شناسایی ۷۰ هزار کودک کار و خیابانی

به دلیل بی‌توجهی دستگاه‌ها نه آماری از این کودکان وجود دارد و نه برنامه مشخصی برای ساماندهی این افراد آسیب‌دیده در این زمینه. معاون اجتماعی سازمان بهزیستی از شناسایی ۷۰ هزار کودک کار و خیابانی در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: ۲۰ میلیارد تومان برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی اختصاص یافته است و میزان پذیرش کودکان خیابانی و کار در مراکز کودک و خانواده در سال گذشته ۵۰ درصد افزایش یافت.

حبیب‌الله مسعودی‌فرید با اشاره به اختصاص اولیه ۵۰۰ میلیون تومان برای مراکز جامع خدمات بهزیستی در مناطق محروم کشور می‌افزاید: این اعتبار برای ارائه خدمات به ۱۰ هزار نفر در هر شهر است. معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه سازمان بهزیستی در سال‌های اخیر عرصه‌های مختلف به‌ویژه آسیب‌های اجتماعی را مورد بررسی قرار داده است، تأکید می‌کند که ۱۸ کارگروه در قالب آسیب‌های اجتماعی تشکیل‌شده که بهزیستی در ۱۳ کارگروه عضو است.

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از شناسایی ۷۰ هزار کودک کار و خیابانی در کشور خبر می‌دهد و می‌افزاید: تا پایان سال گذشته ۱۹۷ مرکز اورژانس اجتماعی در کشور راه‌اندازی شده است و تا پایان امسال بالغ بر ۱۴۰ مرکز دیگر نیز راه‌اندازی خواهد شد.

وعده ساماندهی در شش ماه دوم سال

معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور وعده از ساماندهی کودکان کار و خیابانی در شش ماه دوم ۹۶ با حمایت خیرین و سازمان‌های مردم نهاد می‌دهد و می‌افزاید: سازمان بر اساس قانون و برنامه‌های توسعه، وظایف متعددی در حوزه مسئولیت اجتماعی دارد.

حبیب‌الله مسعودی فرید با اشاره به برنامه‌ریزی سازمان بهزیستی کشور در حوزه ساماندهی کودکان خیابانی در کلانشهرها می‌گوید: در این زمینه برنامه‌ریزی برای توسعه اورژانس اجتماعی در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر شده است.

این مسئول تأکید می‌کند که در شش ماه دوم سال ۹۶ برنامه ویژه‌ای برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی پیش‌بینی شده است که در این امر از ظرفیت شهرداری‌ها، سازمان‌های فعال در حوزه اجتماعی و خیرین استفاده خواهد شد و تشکیل کارگروه کاهش و آسیب‌های اجتماعی از برنامه‌های پیش‌بینی شده در حوزه اجتماعی خواهد بود.

یک پیشنهاد و چند راهکار

اگر دستگاه‌های متولی توان جمع‌آوری و ساماندهی کودکان کار و خیابانی را ندارند، امکانات و بودجه‌ها و اختیارات به سایر دستگاه‌ها بدهند تا بخش‌های دیگر بتوانند وارد این عرصه شوند و اگر این مراکز توان ساماندهی دارند، برکم‌کاری و ناکارآمدی مدیران بالادست دستگاه‌های متولی نظارت دقیق داشته باشند تا کودکان کار و خیابانی، سر و سامان بگیرند نه اینکه به‌رغم اقدامات صورت گرفته شاهد افزایش این افراد آسیب‌دیده در معابر شهری باشیم.