نهنگ آبی یا نیسان آبی؟

صاحب یکی از صفحه‌های پرفالوئر اینستاگرام است. ۲۴k. چرا پرفالوئر است؟! مثل خیلی‌های دیگر. دم به دقیقه میهمانی می‌رود و از خودش و دوستانش عکس آپلود می‌کند. کنار استخر فیلم می‌گیرد و حال خوشش را با فالوئرها قسمت می‌کند. از اتومبیل جدیدش که هدیه پدر جان به مناسبت پایان سربازی است، عکس می‌گذارد و آه از نهاد فالوئرها برمی‌خیزاند. او همان کسی است که هر روز پاتوقش یکی از رستوران‌ها و کافی شاپ‌های معروف است و در سال حتماً دو سه بار، مسافرت لاکچری می‌رود و مدیونید اگر فکر کنید از هرکدام، حداقل ۴، ۵ عکس برای فالوئرهایش آپلود نمی‌کند.

این یکی اما با بقیه عکس‌ها فرق دارد. انگار گرداننده صفحه، دیگر مراتب جلب توجه را به تمامی پیموده و حالا وقتش رسیده که برگی جدید رو کند؛ نهنگ آبی. تصویر نهنگ روی ساعدش دیده می‌شود. عکس را از نزدیکترین فاصله گرفته. زیر عکس کپشن زده: start.. این، یعنی با نقاشی کردن نهنگ روی دستش به وسیله تیغ، بازی مرگبار را آغاز کرده است. این عکس متعلق به خود اوست؟ کسی نمی‌داند. نقش نهنگ را واقعاً با تیغ کشیده یا اثر رنگ است؟ شاید هم فتوشاپ؟ آن را هم نمی‌شود دقیق فهمید.

عکس حدود ۳ هزار لایک گرفته و نزدیک به هزار تا کامنت. خیلی از کسانی که نظر داده‌اند، اتفاقاً نظرشان این بوده که طرف تصویر نهنگ را با ماژیک، سس گوجه یا وسیله‌ای دیگر نقاشی کرده و دنبال جلب توجه است. بعضی‌های دیگر هم نگران سلامتی حال صاحب صفحه شده‌اند و زبان به نصیحت گشوده‌اند که‌ ای بابا این چه کاری است آخر؟! به جوانی‌ات رحم کن و از این جور حرف‌ها. بعضی‌ها هم دل و جرأت او را تحسین کرده‌اند و به شجاعت‌اش آفرین گفته‌اند. بعضی دیگر هم اعتقاد داشته‌اند که چنین فردی همان بهتر که خودش را بکشد؛ همان‌طور که طراحان روسی بازی هم همین هدف را داشته اند؛ پاکسازی زباله‌های زیستی.

اما نکته جالب توجه، کامنت‌هایی است که نشان از ترغیب نظردهندگان برای انجام بازی دارد. مثل اینها:«آقا من دنبال این بازی می‌گردم کی داره؟!!!»، «ازمراحلش اسکرین بگیر بذار مام ببینیم چه جوریه.»، «باید این بازی رو از کجا بگیریم؟»، «من دنبالش گشتم اما پیداش نکردم هنوز.»، «سلام لینکشوداری بفرستی؟»، «کسی لینک کانالشو داره برام بفرسته؟»، «دوستان کی اپ این بازیو داره لطفاً برام بفرسته؟»، «دوستان می‌گم بازیو نصب کنم بعد حذف کنم، مشکلی داره؟»، «وای عاشق این بازی‌ام»

بیشتر کسانی که به انجام بازی علاقه نشان داده‌اند، نوجوان هستند. بعضی‌ها هم کمی بزرگتر. حتی اگر صاحب صفحه برای جلب توجه و جمع کردن فالوئر هم این کار را کرده باشد، هستند کسانی که دوست دارند از او تقلید کنند، همان‌طور که سعی می‌کنند در سبک زندگی‌شان، اعم از لباس پوشیدن و میهمانی گرفتن و خیلی چیزهای دیگر، دنباله رو باشند. البته بعضی‌ها هم عنوان می‌کنند که این بازی منسوخ شده و ادمین روسی آن هم دستگیر شده است. خیلی‌ها هم با اسم بازی شوخی کرده و مدعی شده‌اند مبدع بازی‌هایی مشابه هستند. مثل این یکی: «من مخترع الاغ قرمز هستم. روی دستت یه الاغ قرمز می‌کشی و بعد صدای خر درمیاری. به همین راحتی.»، «بازی مار آبی هم هست. فقط یه کم مراحلش پیچیده تره. اگه از نهنگ آبی جون به در بردی، مار آبی رو شروع کن.»

بازی نهنگ آبی یک چیز است و هکرهایی که با سوء‌استفاده از کنجکاوی مخاطبان جوان و نوجوان، دنبال رسیدن به اهداف خاص خودشان هستند، یک چیز دیگر. بعضی نظردهنده‌ها اتفاقاً نسبت به این مسأله هشدار داده‌اند: «اصلا سراغ این بازی نرید. تمام اطلاعات گوشی هک می‌شه و طرف رو تهدید می‌کنن و مجبور می‌شه این کارارو با خودش بکنه.»

به نظر می‌رسد هکرها همین جا دنبال طعمه‌های خودشان می‌گردند. البته اگر واقعی باشند. شاهدش کامنت‌هایی است که یک شماره تلفن یا آدرس تلگرام اعلام کرده و گفته هرکس مایل به بازی نهنگ آبی است، می‌تواند با این شماره تماس بگیرد.

تمام این‌ها ممکن است از نظر خیلی‌ها لوس و مسخره به‌نظر برسد. مگر می‌شود آدم عاقل چنین کاری با خودش بکند؟! کنجکاوی، هیجان یا اثبات شجاعت، به هر دلیلی که باشد، می‌تواند باعث نگرانی شود. اخبار ضد و نقیضی از شیوع این بازی در کشورهای مختلف منتشر شده است. بازی یا در واقع چالش مرگباری که ۵۰ مرحله دارد و ۵۰ روز به طول می‌انجامد. در ۴۹ مرحله و طی ۴۹ روز، فرد برای خودکشی آماده می‌شود و در نهایت روز پنجاهم خودش را می‌کشد یا بهتر که بگوییم از بلندی می‌پرد و نهنگ‌اش را برمی‌دارد.

در هرمرحله، ادمین از فرد می‌خواهد کاری را انجام دهد؛ کاری مثل رفتن به بلندی مثل بالای جرثقیل یا برج یا نقاشی کردن تصویر نهنگ با تیغ روی دست که از مراحل ابتدایی چالش است. مراحل در روزهای اول ساده‌تر است و هرچه به انتهای بازی نزدیک می‌شود، مراحل هم پیچیده‌تر می‌شود؛ در واقع بیشتر روی ذهن تأثیر می‌گذارد. به این فرمان‌ها توجه کنید: «لب خود را پاره کنید. چندین بار دست خود را روی نوک سوزن فشار دهید. به خودتان تلقین کنید که شما بیمارید.» این‌ها از جمله مراحل چالش در هفته دوم هستند. و این یکی‌ها در مراحل پیشرفته‌تر: «ساعت ۴:۲۰ صبح بلند شوید و به نزدیک‌ترین ریل راه‌آهن بروید. یک روز با کسی صحبت نکنید. قول بدهید یک نهنگ باقی بمانید.»

ممکن است این سؤال پیش بیاید که ادمین چطور می‌تواند مطمئن شود فرد، مراحل بازی را طی کرده است؟ طراح بازی فکر همه چیز را کرده. فرد باید از انجام تمام مراحل فیلم و عکس تهیه کند و برای ادمین بفرستد و اگر این کار را نکند، ادمین با اطلاعات خصوصی که از خانواده و اطرافیان او دارد، دست به تهدیدش زده و در نهایت ناچارش می‌کند بازی را به اتمام برساند.

این بازی تاکنون در کشورهایی همچون روسیه، هند و عربستان قربانی‌هایی داشته و با اینکه سرهنگ علی نیک‌نفس، رئیس مرکز تشخیص و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا عنوان کرده که این چالش تاکنون در ایران قربانی نداشته و تصاویر قربانیان بازی نهنگ آبی در ایران جعلی است، اما حتی شایعه ورود آن به کشور، موجی از نگرانی در میان خانواده‌ها ایجاد کرده است.

حالا تصور کنید عده‌ای را که برای جلب توجه و جذب فالوئر، دانسته یا نادانسته به تبلیغ این بازی اقدام و زمینه را برای سوء‌استفاده هکرها فراهم می‌کنند، بعضی‌ها هم البته در هر موقعیتی دنبال ساختن جوک و دستاویز کردن موضوعات برای خنده هستند که البته اشکالی هم ندارد اما نباید باعث لوث شدن و کم اهمیت دادن موضوع مهمی همچون خودکشی باشد. یکی گفته بود:«ما خودمون نیسان آبی داریم داداش. نیازی به نهنگ آبی نیست. خودش در کنار پراید سفید، بی‌مرحله و بی‌چک و چونه در چشم به هم زدنی می‌فرسته اون دنیا.»