نقشه «دال» برای خارج کردن «وِیز»

 «دال شبیه به ویز است »،«چه تغییری اتفاق افتاده است، این که همان ویز است » حرف تمام کاربرانی است که از دال استفاده می‌کنند، اینکه دال یک کپی ایرانیزه شده از ویزِ ممنوع شده است.

این بدافزار جنجالی

مدتی است که اپلیکیشن ویز بر سر زبان‌ها افتاده است. اپلیکیشنی که استفاده از آن برای کاربران ایرانی ممنوع شده است. تا قبل از ممنوعیت، این برنامه، رتبه بالایی میان محبوب‌ترین و بهترین اپلیکیشن‌های مسیریاب داشت؛ اما قصه، از آن‌جایی تغییر کرد که حضور سرمایه گذارانی از رژیم صهیونیستی در میان سرمایه‌گذاران شرکت تولید کننده این برنامه تأیید شد. از سال ۲۰۱۳ ویز وارد پلی استور شده و از آن زمان تاکنون بیش از پانصد میلیون بار دانلود شده است. از همان روزهای اول، ویز برای کاربرانی که هنگام رانندگی قصد استفاده از مسیریاب را داشتند، طراحی شد. همین مسأ‌له باعث شد که بسیاری از رانندگان شرکت‌های تاکسی‌رانی اینترنتی، بخواهند که از آن استفاده کنند. نمایش وضعیت ترافیک‌ها، دوربین‌های کنترل سرعت و اطلاعات جاده به طور هم‌زمان، نمایش مسافت و زمان رسیدن کاربر به مقصد، نمایش مراکز خدماتی مختلف مانند موزه، رستوران و پمپ بنزین، امکان اشتراک‌گذاری موقعیت فعلی و زمان رسیدن به مقصد با مخاطبان از خدماتی بود که قبلاً در هیچ اپلیکیشنی وجود نداشت. اپلیکیشن ویز اما از طرف بسیاری از مردم مورد انتقاد قرار گرفت، بعضی از طرفداران ایمنی جاده، نگران تکان دادن آیکون‌ها و اعلان‌ها بودند، اتفاقی که از نظر آن‌ها ممکن است، باعث حواس‌پرتی رانندگان و درنتیجه احتمالاً تصادف شود.

در ایران هم مخالفان ویز زیادند. با رشد استفاده از اپلیکیشن اسرائیلی در ایران، نگرانی‌ها بالا گرفت. درنهایت آقای «عبدالصمد خرم‌آبادی» معاون دادستان ایران در فضای مجازی، در اسفندماه ۱۳۹۵ از فیلتر شدن ویز خبر داد و گفت: «نرم‌افزار ویز در حقیقت یک ابزار جاسوسی متعلق به رژیم صهیونیستی است که به محض نصب روی گوشی به کلیه اطلاعات شخصی کاربر از جمله مسافرت‌ها و موقعیت جغرافیایی و سایر اطلاعات خصوصی وی دسترسی پیدا می‌کند و این امر می‌تواند برای امنیت مردم و کشور مشکلاتی ایجاد کند.» مطابق دستور مقامات قضایی ایران، در تاریخ ۱۲ اسفندماه سال ۱۳۹۵ اپلیکیشن مسیریابی ویز از روی کافه بازار برداشته شد. درپی حذف لینک دانلود این آپ از کافه بازار، دسترسی به آن روی بعضیISP ها هم با محدودیت‌هایی مواجه شد. فیلترینگ ویز تنها شش ماه طول کشید و مهرماه سال ۹۶ این نرم‌افزار رفع فیلتر شد. رفع فیلترینگ زیاد طول نکشید، بعد از مدتی، در ۳۰ آبان‌ماه به حکم قضایی، تاکسی‌یاب‌های اینترنتی هم از رانندگان خود تقاضا کردند تا از این مسیریاب استفاده نکنند. اتفاقی که از همان اول ماجرا باعث اعتراض و مخالفت رانندگان شد. از همان روزهای فیلترینگ حرف و حدیث‌هایی برای جایگزینی برای مسیریاب ایرانی شروع شد.

نمونه ایرانی یک تکنولوژی

درست بعد از فیلترینگ ویز در ایران و ممنوعیت استفاده از آن، کاربران طبق معمول به دنبال جایگزین بودند. راهی که البته به «دال» ختم شد. دال یک مسیریاب ایرانی است، اپلیکیشنی که زیر نظر یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان شروع به کار کرد. در اوایل مهرماه ۹۶ دال به بازار پا گذاشت. در روزهای نخست دال ۱۰ هزار کاربر را به خود جذب کرد. جمعی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف، دارندگان مدال‌های کشوری و جهانی المپیاد روی سرویس دال از بهمن‌ماه شروع به کار کردند. بسیاری از خبرگزاری‌ها و اخبار صداوسیما از آن پرده‌برداری کردند. در حال حاضر دال برای گوشی‌های اندروید قابل استفاده است. در دال وضعیت لحظه‌ای ترافیک، امکان ذخیره مسیرهای محبوب، راهنمای صوتی، انتخاب مسیرهای متنوع و توجه به زمانی که لازم است تا کاربران به مقصد برسند، از خدماتی است که در دال برای کاربران در نظر گرفته شده است.

همه این‌ها اما همه امکاناتی بود که در ویز هم وجود داشت. دال البته تفاوتی هم با ویز دارد، نقشه‌های استفاده شده در دال، از گوگل مپ گرفته شده است، در ویز اما نقشه‌ها دقیق‌ترند. از همان ابتدای پرده‌برداری، از دال به عنوان ویز ایرانی نام برده شد، شاید همین قضیه باعث شد تا انتظارات کاربران از دال بالا برود، اتفاقی که در روزهای اولیه اصلاً عملی نشد و باعث شد تا دلخوری کاربران را در پی داشته باشد. البته هنوز مدت‌زمان زیادی از پرده‌برداری این اپلیکیشن نمی‌گذرد؛ اما این قضیه باعث نشد تا کاربرانی که از آن استفاده کرده‌اند صدای اعتراض خود را بلند نکنند.

سروصدای‌های بلند

از همان روزهای نخست در دسترس قرار گرفتن دال در ایران، صداهای اعتراض بالا گرفت و کاربران ایرانی و رانندگانی که از اپلیکیشن استفاده کردند، اعتراضشان در فضای مجازی شروع شد. کاربران در توئیتر، اینستاگرام و تلگرام صدای اعتراض خود را به همه رسانند. «واقعاً اگر یک آپ ایرانی با کیفیت و خفن در حد نسخه‌های خارجی بزنند با کمی تبلیغ اگر واقعاً محصول خوب باشد کاربرا به سمتش می‌آیند. نیاز به فیلتر نیست»، «الآن می‌آیند توئیت می‌کنند، من این تیم اپلیکیشن دال را می‌شناسم خیلی زحمتکش هستند و روحشان هم از فیلتر ویز خبر ندارد» کاربران از هر طریقی صدای اعتراض خود را رساندند، اعتراضات آن قدر بالا گرفت که درنهایت تیم دال مجبور به پاسخگویی شد.

آن‌ها در بیانیه‌ای که انتشار دادند، اعلام کردند: «تیم دال با افتخار اعلام می‌کند که تاکنون حتی یک ریال از سفره انقلاب و از جیب بیت‌المال استفاده نکرده است. ما مفتخریم که نه آقازاده هستیم و نه عنصر حاکمیت، نه رانت داریم و نه ژن خوب. دال تشکیل شده است از برخی دانش‌جویان و دانش‌آموختگان دانشگاه شریف با سلایق سیاسی گوناگون که تصمیم به حضور و فعالیت در کشور گرفته‌اند. دال با حمایت مجموعه‌ای دانش‌بنیان با تجربه حدود ۸ سال در حوزه‌های مرتبط با نقشه، مسیریابی و داده‌های مکان‌محور، از اوایل زمستان سال گذشته، زمانی که هنوز ویز در ایران فیلتر نشده بود، آغاز به کار کرد.

از ابتدای مهرماه امسال مسیریاب دال در اختیار عموم رانندگان و مردم عزیز قرار گرفت. این‌که چرا دستور قضایی مبنی بر حذف ویز صادر شد را باید از مقامات قضایی پرسید و دال از آن مطلع نیست. لازم به ذکر است که هیچ مذاکره و پیوندی بین تیم دال و مسوولان دولتی و حاکمیتی از ابتدا تا به حال در این پیرامون وجود نداشته است. در حال حاضر دال هم مشابه استارت‌آپ‌های موفق دیگر در حال مذاکره با چندین سرمایه‌گذار برای جذب سرمایه جدید خود است و ان‌شاءالله به زودی خبرهای خوب و جالبی از این استارت‌آپ ایرانی خواهید شنید. از کلیه کاربران و رانندگان عزیزی که در این مدت از دال استفاده کردند تشکر می‌کنیم. قطعاً دال راه بسیار زیادی تا تکامل دارد. عذرخواهی ما را برای کلیه کمبودها و نقص‌ها پذیرا باشید. تیم دال خود را به پیشرفت و بهبود کیفیت متعهد می‌داند و این نوید را به همه‌کاربران می‌دهد که برترین انگیزه‌ها را به کار خواهد بست تا محصولی درخور شأن هم‌وطنانمان داشته باشد.» از ورود دال به بازار دو ماه هم نمی‌گذرد، باید منتظر بود و دید که فارغ‌التحصیلان ایرانی، قرار است چه تغییراتی را در دال ایجاد کنند.