مشاور ملک عبدالله: عربستان ارتش ضعیفی دارد

حسین عسکری مشاور وزیر دارایی(۱۹۷۸ میلادی) و مشاور پادشاه عربستان(ملک عبدالله) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. بنا بر اعلام «بانک نیویورک» عسکری اولین شخصی در جهان بود که کاهش قیمت نفت به ۴۰ دلار را پیش بینی کرده بود.

عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌المللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی است و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

از سوابق اجرایی وی می توان به دو و نیم سال فعالیت در هیئت اجرایی صندوق بین‌المللی پول اشاره کرد. او در زمینه‌ سیاست‌ توسعه اقتصادی، سیاست‌های نفتی و اقتصاد و تجارت بین‌الملل مشاور وزیران دارایی، رؤسای بانک‌های مرکزی، وزیران نفت و دیگر مقامات در خلیج فارس بوده است.

*در حمله تروریستی اخیر در مصر،ترکیه ضمن تسلیت به دولت سیسی یک روز هم عزای عمومی اعلام کرد. با توجه به تیرگی روابط دولت اردوغان با دولت سیسی که اخوان المسلمین را تروریستی می داند دلیل رویکرد اخیر آنکارا چیست؟

ارسال چنین پیامهایی بین دو کشور طبیعی است حتی اگر هر دو کشور دارای روابط نزدیکی با یکدیگر نباشند. علاوه بر این در این زمان و در این منطقه آشفتگی زیادی وجود دارد و همه چیز به سرعت در حال تغییر و حرکت است. بنابراین کشورها به طور کلی باید تمامی گزینه های روی میز را باز نگه دارند.

مصر در حال حاضر با مسائل مالی و اقتصادی جدی مواجه است در نتیجه ممکن است به وعده های که می تواند شرایط اقتصادی آن را بهبود بخشد روی خوش نشان دهد. این وعده ها می تواند از طرف دو حامی اصلی اخوان المسلمین، ترکیه و قطر بیان شود.

*برخی معتقد هستند دلیل نزدیک شدن آنکارا به دولت سیسی وساطت برای کاهش فشار بر اخوان مصر است. نظر شما چیست؟

مطمئنا. به منظور کاهش فشارها بر اخوان المسلمین و همچنین حمایت غیر مستقیم از قطر و افزایش فشار بر عربستان سعودی و امریکا.

*از حیث معادلات منطقه ای آیا نزدیکی اردوغان به دولت مصر از بیم نزدیکی بیشتر مصر به عربستان نیست؟

این نیز ممکن است، اما مصر نیاز به حمایت مالی دارد. بنابراین هم ترکیه و هم قطر باید حمایت مالی خود از مصر را افزایش دهند؛ اگر آنها میخواهند از برقراری روابط نزدیک تر مصر با عربستان جلوگیری کنند.

*جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا اعلام کرده که در زمان اوباما دولت مصر به واشنگتن برای حمله نظامی به ایران فشار وارد می کرد. دلیل این رویکرد تهاجمی دولت مصر چه بوده است؟

من فکر نمی کنم که مصر چنین درخواستی از امریکا داشته است. اگر این موضوع درست باشد، سپس به نظر من عربستان سعودی در پشت پیشنهادات مصر به امریکا بوده و هست. امروزه «محمد بن سلمان» و پدرش در مورد ایران بسیار نگران هستند همانطور که ملک فهد بود.

در حال حاضر با وجود دولت ترامپ و سیاست های خصمانه کاخ سفید علیه ایران، رهبران سعودی معتقد هستند که اکنون بهترین فرصت جهت ایجاد درگیری است که در آن ایران ضعیف و بی ثبات شود. این درگیری ممکن است اکنون ایجاد شده یا هرگز ایجاد نشود.

محمد بن سلمان سعی دارد ترامپ را به اتخاذ چنین رویکرد خطرناکی ترغیب نموده و متحدان امریکا در منطقه را وادار کند به طور همزمان از جنگ با ایران حمایت کنند؛ قبل از اینکه به زعم آنها ایران بر کل منطقه مسلط شود. کشورهای کلیدی که می توانند ترامپ را به حمله علیه ایران تحریک کنند اول از همه اسرائیل و سپس مصر و امارات متحده عربی هستند.

من مطمئن هستم که کوشنر به عنوان واسطه میان عربستان و اسرائیل فعالیت می کند و به طور مستقیم مراقب مصر و امارات متحده عربی است. چنین درخواست های همزمانی گوش شنوا در دولت ترامپ پیدا خواهد کرد.

*یکی از کشورهایی که از بهبود روابط ایران و مصر هراس دارد عربستان و تا حدی ترکیه است. نقش این کشورها را در تداوم مخاصمات ایران و مصر چقدر ارزیابی می کنید؟

من واقعا معتقد نیستم که ترکیه شدیدا نگران روابط مصر با ایران باشد. ترکیه بیشتر نگران روابط سوریه – ایران و عراق – ایران است. این روابط بر ترکیه شدیدا تاثیر گذار است.

اما عربستان سعودی با ارتشی ضعیف، مصر و اردن را به عنوان منبع نظامی می بیند. همچنین، با وجود ضعف بدون حمایت امریکا، عربستان سعودی تلاش می کند نفوذ ایران در منطقه را کاهش دهد؛ مخصوصا بعد از اینکه موضعی خصمانه علیه ایران اتخاذ نمود و رهبر ایران را با هیتلر مقایسه کرد.

ایران و ترکیه دلایل متعددی جهت توسعه روابط نزدیک تر با یکدیگر دارند از جمله – آنها دو دولت غیر عرب هستند – هر دو با مسئله کردها مواجه هستند – ترکیه به نفت و گاز نیاز دارد از طرف دیگر می تواند ترانزیت عاقلانه ای بر خطوط لوله به اروپا اعمال کند و روابط ترکیه با امریکا مبنای تاریخی چندانی ندارد.