رشد ۸ درصدی تولید بنزین واقعیت یا رویا؟

درباره این آمارهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، سوالات زیر مطرح است:

۱- در این گزارش، اشاره‌ای به میزان متوسط تولید بنزین پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس در هشت ماهه ابتدایی امسال نشده است. با این وجود، با توجه به اظهارات مرتضی امامی، مدیرعامل وقت پالایشگاه ستاره خلیج فارس در اواسط مردادماه و آمار ارائه شده در همین گزارش (تولید ۳٫۵ میلیون لیتری این پالایشگاه در مهرماه)، فاز اول این پالایشگاه با ظرفیت ۱۲ میلیون لیتر در روز از اواسط اردیبهشت تا پایان آبان امسال به صورت ناقص در مدار تولید بوده و در نتیجه، متوسط میزان تولید این پالایشگاه در هشت ماهه ابتدایی امسال حدود ۵ میلیون لیتر در روز تخمین زده می‌شود. بر همین اساس، متوسط تولید بنزین کل پالایشگاه های کشور در هشت ماهه ابتدایی امسال، حدود ۶۵٫۲ میلیون لیتر در روز تخمین زده می شود یعنی حدودا ۹٫۴ میلیون لیتر در روز کمتر از آمارهای اعلام شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران. حال این سوال مطرح می شود که آیا آمارهای اعلام شده توسط این شرکت زیرمجموعه وزارت نفت از دقت کافی برخوردار نیست یا بخش قابل توجهی از تولید بنزین کشور در واحدهای پتروشیمی صورت می گیرد؟

در گزارش جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، آمده است که به ترتیب در ماه های فروردین ۶۸,۸ میلیون لیتر، اردیبهشت ۶۹٫۹ میلیون لیتر، خرداد ۷۲٫۲ میلیون لیتر، تیر ۷۷٫۷ میلیون لیتر، مرداد ۷۲٫۸ میلیون لیتر، شهریور ۷۸٫۱ میلیون لیتر، مهر ۷۶٫۴ میلیون لیتر و در آبان ۸۰٫۱ میلیون لیتر بنزین در کشور تولید شده است. این در حالی است که منصور ریاحی، مدیرعامل وقت شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران دو بار در تاریخ ۳۰ تیرماه و ۷ آبان ماه امسال، میزان تولید بنزین کشور در سال جاری را حدود ۶۵٫۵ میلیون لیتر در روز اعلام کرده بود یعنی حدودا ۹٫۱ میلیون لیتر در روز کمتر از آمارهای اعلام شده در گزارش جدید شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران. با توجه به این موضوع، این سوال مطرح می شود که آیا مدیرعامل سابق شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران از میزان تولید بنزین کشور بی‌اطلاع بوده است یا آمارهای جدید اعلام شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران از دقت کافی برخوردار نیست؟

۲- براساس آمارهای رسمی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در کتاب «آمارنامه مصرف فرآورده‌های نفتی انرژی زا سال ۱۳۹۴»، میزان تولید بنزین کشور در سال ۹۴ حدود ۵۷٫۴ میلیون لیتر در روز بوده است. میزان متوسط تولید بنزین در پالایشگاه های مختلف کشور در سال ۹۴ مطابق با جدول زیر بوده است:

با توجه به آمارهای مذکور، این سوال مطرح می شود که در هشت ماهه ابتدایی سال ۹۵ چه اتفاق مهمی در صنعت پالایش کشور رخ داده است که میزان تولید بنزین کشور با افزایشی ۱۱٫۴ میلیون لیتری به ۶۸٫۸ میلیون لیتر در روز رسیده است؟ البته اگر آمارهای تولید بنزین پالایشگاه های کشور در سال ۹۴ را با همین آمارها در هشت ماهه ابتدایی امسال مقایسه کنیم، متوجه افزایش نسبی تولید بنزین پالایشگاه های اراک، آبادان و بندرعباس مجموعا به میزان ۴٫۸ میلیون لیتر در روز و کاهش نسبی تولید بنزین پالایشگاه‌های اصفهان، شیراز و تبریز مجموعا به میزان ۱٫۸ میلیون لیتر در روز خواهیم شد. با این وجود، حتی اگر فرض کنیم این وضعیت در هشت ماهه ابتدایی سال گذشته هم وجود داشته است، باز هم میزان تولید بنزین کشور در هشت ماهه ابتدایی سال ۹۵، حدود ۶۰٫۴ میلیون لیتر در روز تخمین زده می‌شود یعنی حدودا ۸٫۴ میلیون لیتر در روز کمتر از آمارهای اعلام شده توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا آمارهای اعلام شده توسط این شرکت زیرمجموعه وزارت نفت از دقت کافی برخوردار نیست یا بخش قابل توجهی از تولید بنزین کشور در واحدهای پتروشیمی صورت می گیرد؟

بر این اساس با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می رسد که یکی از این دو حالت رخ داده باشد:

۱- آمارهای جدید اعلام شده درباره تولید بنزین هشت ماهه ابتدایی امسال و مدت مشابه سال قبل از دقت کافی برخوردار نیست و باید اصلاح شود.

۲- در دو سال اخیر، شاهد تولید و استفاده مجدد از بنزین (ریفرمیت) پتروشیمی در سطح کشور و آنهم به طور وسیع بوده ایم و همین امر موجب شده است که علی رغم عدم افزایش قابل توجه ظرفیت تولید بنزین کشور (به غیر از افتتاح ناقص فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس)، شاهد افزایش ۳۰ درصدی تولید بنزین در هشت ماه ابتدایی امسال در مقایسه با سال ۹۴ باشیم. به عبارت دیگر، دولت روحانی علی رغم تمام انتقاداتی که نسبت به تولید و استفاده از بنزین پتروشیمی داشت و حتی مدتی هم نسبت به قطع تولید آن اقدام کرد، اخیرا استراتژی مشابه با سال های پایانی دولت احمدی نژاد برای افزایش تولید بنزین دنبال کرده است و باز هم بنزین پتروشیمی، سهم قابل توجهی در تولید بنزین کشور دارد.

قطعا محمدرضا موسوی خواه، مدیرعامل فعلی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران که تا چند ماه قبل مدیر تامین و توزیع این شرکت و گردآورنده اطلاعات مندرج در کتاب «آمارنامه مصرف فرآورده‌های نفتی انرژی زا سال ۱۳۹۴» بوده است، پاسخ‌های دقیقی برای این سوالات و ابهامات دارد که انتظار می رود هر چه سریع‌تر این پاسخ‌ها را به افکار عمومی و کارشناسان ارائه کند.