مسائل دوجانبه، اختلاف نظرهای منطقه ای و محدودیتهای اقتصادی و بانکی از جمله محورهای گفتگو در سفر جانسون

حمید بعیدی نژاد در آستانه سفر وزیر خارجه انگلیس به ایران در گفت وگو با خبرنگاران گفت: سالهای طولانی و حتی دهه ها است که سفری از سوی مقامات رسمی انگلیس به خصوص وزیر امور خارجه که بخواهد در آن سفر به مباحث دوجانبه پرداخته شود انجام نشده است. حتی سفرهایی که آقای جک استراو در دهه ۸۰ به ایران انجام دادند در چارچوب مذاکرات هسته ای ایران با سه کشور اروپایی بود.

بعیدی نژاد ادامه داد: تمرکز بازدید آقای هاموند هم که دو سال پیش به ایران سفر کردند برای بازگشایی سفارت پس از تعطیلی آن صورت گرفت .بنابراین سفر وزیر امورخارجه انگلیس که پس از سال ها و با هدف پرداختن به مباحث دوجانبه، منطقه ای و چند جانبه صورت می گیرد سفر خاصی است که طی آن همه ابعاد روابط دو کشور از جمله مباحث اقتصادی، سیاسی، منطقه ای و مباحث بین المللی و برجام مورد بحث و گفتگو قرار می گیرد.

وی ادامه داد: دستورکار این سفر یک دستورکار جامعی به شمار می رود و تمام جنبه های روابط دو کشور را شامل می شود.

بعیدی نژاد در توضیح اینکه آیا در سفر بوریس جانسون به تهران، در رابطه با گشایش های برجام هم رایزنی خواهد شد، گفت: قطعا یکی از محورهای اصلی این سفر و بحث هایی که در جریان سفر انجام خواهد شد، موضوع اجرای موثر برجام خواهد بود.

وی ادامه داد: برجام یکی از محورهای اصلی همکاری های دو طرف است و ما در مقطع بعد از اجرای برجام شاهد بودیم که دولت انگلیس در بالاترین سطح بطور مرتب برای تضمین حفظ اعتبار و اجرای برجام تماسهای سطح بالایی را با مقامات اروپایی و آمریکا داشته است و آنها به طور مشترک با کشورهای اروپایی خواهان این بودند که باید اعتبار برجام حفظ شود و نبایستی به هیچ وجه اجرای برجام مورد خدشه قرار گیرد.

سفیر ایران خاطرنشان کرد: این مسئله در موضع گیری دولت انگلیس نقطه مثبتی بوده است. در واقع حفظ برجام یک اهمیت راهبردی برای ایران و انگلیس دارد و از این جهت همکاری های دو طرف برای اجرای برجام تا الان در سطح موفقیت آمیزی پیش رفته است. اما ما در خصوص اجرای برجام در خود انگلیس انتقادهایی را داریم و انتظار ما این بوده که بایستی پس از برجام گشایش های اقتصادی و بانکی بین دو طرف توسعه بسیار بیشتری از آنچه که امروز شاهدش هستیم صورت گرفته باشد.

وی اضافه کرد: قطعاً در این سفر این انتقادها و اشکالات با طرف انگلیسی مورد بحث قرار خواهد گرفت. دولت انگلیس البته بطور اصولی همواره به ما اعلام‌ کرده که خود بسیار شایق هست که موانع بانکی برطرف شود و روابط بانکی و تجاری به سطح خوبی ارتقا یابد.

بعیدی نژاد افزود: اما چون بانک ها تماما در انگلیس خصوصی هستند بر اساس مصالح خود عمل می کنند، ملاحظاتی برای ارتقای روابط بانکی دارند. از یکسو روابط آنها با بانکهای آمریکایی و نظام مالی آمریکا بسیار در هم تنیده است و در بورس آمریکا حضور فعالی دارند و حتی ملیت بسیاری از مسئولان آنها آمریکایی است و از سوی دیگر چون با جریمه های سنگینی مواجه بوده اند، میخواهند در روابط خود با ایران ریسکی نداشته باشند.

وی بیان کرد: اما ما انتظار داریم که با ابتکار عمل دولت انگلیس، بانک ها موانع و محدودیت های ارتباطات بانکی و کارگزاری دو کشور را برطرف کنند. 

سفیر ایران در انگلیس در خصوص طرح مباحث منطقه ای در جریان سفر وزیر خارجه انگلیس به ایران گفت: مباحث منطقه ای یکی از مهمترین فرازهای گفتگوهای دو طرف خواهد بود. نگاه ما این است که سیاست گذشته انگلیس بسیار تحت تاثیر سیاست عربستان سعودی در منطقه بود و انگلیس به گونه ای راهبرد عربستان در منطقه را پیگیری و اجرا می کرد. اما با توجه به اشتباهات راهبردی عربستان و احراز آن از جانب انگلیس در سالهای اخیر، این کشور تا حدودی از اینکه فقط سیاست های خود را از منظر عربستان پیگیری کند فاصله گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: انگلیس روابط سنتی و دیرینه ای با کشورهای منطقه و حوزه خلیج فارس دارد و ما همواره انتظار داشته و داریم که روابط انگلیس با کشورهای منطقه در جهت تامین صلح و ثبات و امنیت آن باشد و انگلیس از تمام ظرفیت های خود برای صلح و امنیت منطقه ای و جهانی استفاده کند.

وی افزود: ما طبیعتا درباره مسائل منطقه اختلافات نظرهایی با انگلیس داشته و داریم و در این سفر این اختلاف نظرها مورد بحث و گفت وگو قرار می گیرند. با توجه به گرایش های مثبتی که در یک سال اخیر از دولت انگلیس شاهد بودیم می توانیم به تفاهم بهتری در خصوص برخی زمینه ها برسیم که بیشتر منجر به صلح و ثبات منطقه شود.

سفیر ایران گفت: ما در یک سال اخیر شاهد برخی گرایش های مثبت انگلیس در برخی زمینه ها بوده ایم که امیدواریم تداوم پیدا کنند و انگلیس با حفظ یک سیاست تعادلی تلاش کند از تمام ابزار های خود برای تقویت صلح و امنیت استفاده کند.

وی افزود: به عنوان به مثال در موضوع یمن پس از انتظاری طولانی شاهد این بودیم که انگلیس نقش فعالتری را برای تضمین اعطای کمک های انسانی به یمن انجام می دهد. یمن امروز در یک شرایط فاجعه بار انسانی بسر میبرد و اعطای کمکهای انسانی از ضروریات است. برگزاری اجلاس ۵ جانبه لندن و سفر اخیر ترزا می نخست وزیر انگلیس به منطقه از جمله عربستان و مواضع صریحی که در ملاقات با مقامات سعودی در تاکید برای اعطای کمک های انسانی به مردم یمن و ضرورت باز شدن هرچه سریعتر فرودگاه ها و بنادر یمن صورت گرفته است، میتواند بخشی از آلام مردم یمن را تخفیف دهد.

وی ابراز امیدواری کرد با اجرای سیاست موثر و مثبت و تضمین آتش بس و گفت و گوهای سیاسی، انگلیس و دیگر کشورهای عضو دائم شورای امنیت فشارهای لازم را برای توقف درگیری ها و تنش ها در یمن به عربستان وارد کنند و خاطرنشان کرد: ما انتظار داریم که صدور سلاح به عربستان متوقف شود و انگلیس از تمامی ابزارهای خود برای تحت فشار گذاردن عربستان جهت توقف حملات علیه مردم بیگناه یمن استفاده کند. قطعا این انتظارات در جریان سفر آقای جانسون از سوی مقامات جمهوری اسلامی ایران به وی منتقل خواهد شد. 

سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلیس در مورد سوریه نیز گفت: انگلیس سال ها برای حل بحران سوریه معتقد بود فرآیندهای قطع و کاهش تنش باید مشروط بر این باشد که بشار اسد رئیس جمهوری سوریه از قدرت کنار برود که سیاستی کاملا غیر واقع بینانه بود که نه تنها هیچ کمکی در حل بحران سوریه نکرد بلکه بحران این کشور را تشدید کرد و ما شاهد خسارات و تلفات زیادی از سوی مردم بیگناه بودیم. طی چند ماه گذشته شاهدیم که انگلیس سیاست خود را تغییر داد و این واقعیت را پذیرفته است که کنار رفتن بشار اسد نه تنها کمکی به اوضاع سوریه نمی کند بلکه منجر به افزایش تروریسم و خشونت می شود.

وی افزود: امیدواریم با تحت فشار قرار گرفتن عربستان از سوی انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی مذاکرات و ابتکارات مهم سیاسی که در جریان است از جمله گفت وگو های ژنو به نوعی احیا شود و با پیشبرد ابتکار اخیر در سوچی  توسط سه کشور روسیه، ایران و ترکیه که فرآیند موفق آستانه را بنیان گذاشتند شاهد این باشیم که سوریه روند آرامش را طی کند و آسیب به مردم سوریه کاهش پیدا کند و در نهایت شاهد این باشیم که با ایفای نقش مثبت از سوی تمام کشورهای منطقه و خارج از منطقه هرچه زودتر بحران سوریه پایان پذیرد.

وی افزود: در مورد سایر بحران های منطقه از جمله بحران روابط قطر و عربستان، انگلیس نقش تعادلی ایفا کرد و وزیر خارجه قطر چندین سفر به لندن داشت و مذاکرات خوبی با طرف انگلیسی انجام دادند که ماحصل آن این بود که دولت انگلیس و کشورهای اروپایی با حمایت از فرآیند کویت و اعمال فشار بر عربستان گام های خوبی برای تعادل شرایط برداشتند.

بعیدی نژاد گفت: در مورد لبنان نیز شاهد بودیم که انگلیسی ها برای کمک به پس گرفتن استعفای سعد حریری و برقراری آرامش در لبنان گام هایی را برداشتند و سیاست های نسبتا تعادلی در پیش گرفتند و وقتی عربستان با چنین سیاستی از جانب انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی مواجه شد مجبور شد به نوعی از گروگان گرفتن نخست وزیر لبنان دست بردارد و اجازه دهد که نخست وزیر به لبنان برگردد و در جهت آرامش لبنان استعفای وی پس گرفته شود.

وی ادامه داد: این روزها نیز شاهدیم که دولت انگلیس در بالاترین سطح با سیاست رئیس جمهوری آمریکا در به رسمیت شناختن قدس اشغالی به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت مخالفت کرده و در جهت قطعنامه های شورای امنیت و مواضع کشورهای اروپایی نگرانی و مخالفت صریح خود را با این تصمیم اعلام کرده است.

اینها همه زمینه های امیدی است برای ما و اینکه با تداوم یک سیاست متوازن بدور از فشارهای یکجانبه ی عربستان سعودی، انگلیس میتواند قدمهای مثبتی در منطقه بردارد.

وی افزود: به طور قطع این مسائل در سفر آقای جانسون به تهران مورد بحث قرار خواهد گرفت و امیدواریم بتواند در تحولات منطقه نقش مثبت ایفاد کند.

بعیدی نزاد درباره برنامه ها و دیدارهای جانسون در ایران گفت: وی در صدر یک هیات سیاسی و اقتصادی به ایران سفر می کند و طبیعتا درباره روابط دوجانبه سیاسی و اقتصادی و مسائل منطقه ای با مقامات کشورمان گفت وگو و تبادل نظر خواهد کرد.

سفیر کشورمان درباره روابط اقتصادی بین دو کشور گفت: در حوزه روابط بانکی در حوزه ی اجرای برجام انتقادها و ایرادهایی نسبت به برخی کاستی و محدودیت در حوزه اقتصادی و بانکی داریم که به طور تفصیلی با آقای جانسون بررسی می شود.

وی افزود:در کنار آن در خصوص شناسایی حوزه هایی که امکان ارتقاء همکاریهای مشترک در زمینه های اقتصادی وجود دارد نیز بین دو طرف گفتگو و تبادل نظر خواهد شد .

بعیدی نژاد گفت : در ماه های اخیر تحرکات خوبی در زمینه همکاری ها اقتصادی های دوجانبه شکل گرفته و ما در اولین اقدام پس از برجام توانستیم طلب خود را به میزان حدود ۳ میلیارد یورو که به علت تحریم شرکت ملی نفت از جانب اتحادیه اروپا قابل دریافت نبود از شرکت شل دریافت کنیم.

وی با اشاره به وجود یک میدان گازی متعلق به شرکت ملی نفت ایران نام روهام گفت: همکاری های مشترک در این باره ادامه دارد و ارتباطات خوبی بین دو طرف برقرار شده است و به تازگی شرکت بی پی اعلام کرده که قصد دارد بخشی از سهام خود را به یک شرکت دیگر واگذار کند که برخی مباحث مربوط به تحریم های آمریکا را ایجاد می کرد که اینها ماه ها است که این موضوع را در دست پیگیری داشته اند تا مشکلی برای ادامه کار این میدان گازی پیش نیاید.

وی خاطرنشان کرد: هم اکنون همکاری های دو طرف به شکل عادی در جریان است و این نمونه ای از همکاری خوب شرکت ملی نفت ایران و شرکت بی پی است.

بعیدی نژاد افزود: مذکرات خوبی با شرکت شل برای توسعه میدان های مشترک نیز در جریان است و چنانچه پیشنهادهای خوب و مورد قبول به ایران ارائه شود می توان همکاری ها را در این زمینه افزایش داد.

وی افزود: شل اعلام کرده است که برنامه دراز مدت برای همکاری های اقتصادی با ایران دارد و به تازگی دفتر خود را در کشورمان فعال و اعلام آمادگی کرده است تا فعالیت خود را در ایران توسعه دهد.

سفیر ایران بیان کرد: به غیر از زمینه ی سنتی نفت و گاز، با اشاره به امضای قرارداد ساخت پنجمین نیروگاه خورشیدی جهان با وزارت نیروی ایران گفت: این قرارداد در مسیر اجرایی قرار گرفته و طبق برنامه زمان بندی شده پیش می رود.

وی ارزش قرارداد ساخت این نیروگاه را ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند اعلام کرد.

بعیدی نژاد اضافه کرد: به تازگی یک تفاهم نامه برای ایجاد مراکز درمان سرطان با یک شرکت معتبر انگلیسی به نام اینترنشنال هاسپیتال گروپ به ارزش یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون یورو امضاء شده و مقدمات آن در حال اجرا است و می تواند در حوزه بهداشت و سلامت موجب همکاری های خوب دو طرف شود.

بعیدی نژاد در حوزه ساخت بیمارستان با همین شرکت گفت که مذاکرات اولیه انجام شده و این علاقه مندی در میان آنها وجود دارد که از دانش خود برای ساخت و تجهیز بیمارستان در ایران استفاده کنند که مباحث فنی بین دو طرف در جریان است.

وی گفت: همچنین شرکت جی اس کی که یکی از بزرگترین شرکت های دارویی جهان است در حال عبور از مراحل نهایی ثبت در ایران است و قصد دارد به طور مستقیم در ساخت و دارو و واکسن با ایران همکاری کند که مورد استقبال وزارت بهداشت و درمان قرار گرفته و انتظار می رود که در آینده نزدیک قراردادهای لازم در این باره منعقد شود.

بعیدی نژاد گفت: پیگیری ساخت یک ورزشگاه بزرگ در ایران و اجرای طرح ها در زمینه های دیگر نیز در جریان است و این نشان می دهد که شرکت های انگلیسی با شوق و علاقه آماده سرمایه گذاری در ایران هستند.

وی درباره فضاسازی رسانه های انگلیسی در مورد ارتباط این سفر با افراد دو تابعیتی زندانی در ایران گفت: با توجه خیلی خاصی که افکار عمومی انگلیس نسبت به افراد دوتابعیتی زندانی در ایران دارند، طبیعی است که دولت انگلیس در مذاکرات دو طرف به این موضوع اشاره کرده و انتظار دولت و مردم انگلیس برای آزادی نازنین زاغری و آقای فروغی را با طرف ایرانی مطرح کند.

بعیدی نزاد افزود: همانگونه که اطلاع دارید خانم زاغری فرزند کوچکی دارند که دور از ایشان و نزد پدر و مادر ایشان در ایران زندگی می کنند و آقای فروغی هم که حدود ۸۰ سال دارند با بیماری چشمی مواجه هستند و طرف انگلیسی همواره این موضوع را مطرح کرده است که با توجه به نیاز به مراقبت های بیشتر از این دو خانواده، آنها مشمول عفو و رافت اسلامی واقع شوند.

وی افزود: در مقابل، مقامات مسئول جمهوری اسلامی ایران توضیح داده اند که در ایران این افراد بدلیل پرونده امنیتی زندان هستند و رویه های قانونی دادگاه آنها بصورتی کاملا صحیح از جمله با امکان دسترسی آنها به وکیل طی شده است و احکامی که برای آنان صادر شده پس از طی مراحل دادرسی قضایی بوده است و چنانچه این افراد بخواهند آزاد شوند باید این درخواست از جانب مقامات قضایی بررسی شود.

سفیر ایران ادامه داد: در ایران عفو و آزادی افراد زندانی تابع قوانین و مقرراتی است از جمله اینکه فرد باید یک سوم از مدت محکومیت خود را طی کرده باشد و دچار شرایط خاصی باشد و اولیای زندان هم احساس کنند که آن فرد نسبت به جرمی که مرتکب شده متنبه شده و قصد دارد زندگی جدیدی را شروع کند. اما احراز این موارد همه تحت قواعد و مقرراتی است که بایستی توسط قوه قضائیه بررسی و شرایط لازم احراز شوند و در این صورت است که رافت اسلامی شامل حال این افراد خواهد شد. اما این احراز مستلزم طی شدن روند قضایی و حقوقی است.

وی افزود: به طور کلی وزارت خارجه ما پس از هر بار طرح این خواسته ها از سوی طرف انگلیسی این توضیحات را به آنها ارائه داده است. در عمل نیز گزارش های مربوطه به قوه قضائیه ارسال شده است که این خواسته ها از جانب دولت انگلیس برای عفو و بخشش آنها وجود دارد. این خواسته در قوه قضائیه ایران در حال بررسی است و تا این لحظه هنوز نتیجه نهایی درباره آن گرفته نشده است.

سفیر ایران گفت: با توجه به اینکه آقای جانسون در حاشیه دیدارهای سازمان ملل و دیگر ملاقات ها این موضوع را مطرح کرده اند طبیعی است که در این سفر نیز آن را مطرح کنند.

بعیدی نژاد افزود: اینکه رسانه ها در انگلیس تلاش می کنند تا موضوع سفر آقای جانسون را به این موضوع خاص محدود کنند به طور قطع غیر واقعی است. خود آقای جانسون نیز که بر پیچیدگیهای حقوقی موضوع آگاهی کامل دارند بر این امر واقف هستند که در جریان سفر ایشان اقدام فوری خاصی در خصوص آزادی این دو نفر متصور نیست چون موضوع در نظام قضایی ایران در حال بررسی است و فرایند آن بایستی طی شود.

وی بیان کرد: اما روابط ایران و انگلیس بسیار فراتر از موضوع زندانی دو تابعیتی ها است و این موضوع تنها یکی از مواردی است که در جریان سفر ایشان مطرح خواهد شد.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در انگلیس درمورد نتایج پیگیری های به عمل آمده برای دریافت مطالبات مربوط به قرارداد تسلیحاتی با انگلیس گفت: این پرونده با ابعاد حقوقی گسترده سال ها است که توسط تیم حقوقی ایران پیگیری می شود و روند طبیعی خود را طی می کند و بر اساس شواهد و اطلاعات به دست آمده، این پرونده در مراحل نهایی است که با حل آن یکی از طولانی ترین اختلافات حقوقی دو طرف تسویه خواهد گردید.

وی با اشاره به فضاسازی رسانه های انگلیسی و پیوند دادن این موضوع با زندانیان دو تابعیتی در ایران تاکید کرد: این کاملا خلاف واقعیت است. این دو بحث، دو موضوعی هستند که هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. چنانچه توضیح داده شد دعاوی حقوقی ایران درباره پرونده تسلیحاتی، موضوعی ۴۵ ساله است و مسیر طولانی طی کرده و حدود دو دهه است در دادگاه ها پیگیری شده است و ابعاد بسیار پیچیده ای در این پرونده وجود داشته است که از جانب دادگاه و وکلا بررسی شده و هیچ ارتباطی به بحث زندانیان دو تابعیتی که موضوعی نسبتا جدید است، ندارد.