سکوت مفتیان سعودی درباره قدس

ماهر بن حمد المعیقلی امام و خطیب مسجد الحرام تنها در آغاز خطبه خود یک جمله درباره قدس سخن گفت. او فقط به آنچه آن را “نقش عربستان در همبستگی با مسلمانان و حمایت از مقدسات آن” خواند، اشاره کرد.

المعیقلی گفت: “عربستان همچنان بر حقوق مشروع ملت بزرگوار فلسطین تاکید می کند”.

وی سپس به ستایش از سلمان بن عبدالعزیز شاه سعودی پرداخت و گفت: “خداوند خادم حرمین شریفین و سران بلاد مسلمین را در آنچه خیر و خوبی برای اسلام و مسلمان است، موفق گرداند”.

خطبه المعیقلی سپس به مسئله نیکی به والدین و وفای به عهد اختصاص یافت.

در مدینه منوره نیز عبدالله البعیجان امام و خطیب مسجد نبوی در خطبه نماز جمعه فقط به مسائل دینی اشاره کرد و به هیچ وجه به مسئله قدس و فلسطین نپرداخت.

همزمان با وجود موج تظاهرات و اعتراضات به تصمیم ترامب علیه شهر اشغالی قدس در سراسر جهان اسلام، عبدالعزیز آل الشیخ مفتی عربستان سکوت پیشه کرد و نه تنها سخنی از قدس و جایگاه دینی و تاریخی آن به زبان نیاورد بلکه دستکم بیانیه ای با امضای خود در این باره منتشر نکرد.

سایت العربی الجدید با بیان این مطلب نوشت: در سایه نزدیک شدن روابط بین رژیم اشغالگر اسرائیل و عربستان، این وضعیت تعجب برانگیز به نظر نمی رسد.

این درحالی است که بیانیه دبیرخانه هیئت علمای بزرگ عربستان به ریاست مفتی این کشور – که خبرگزاری رسمی عربستان آن را منتشر کرد- چیزی جز تلاش برای فرار به جلو نبود.

ناظران این بیانیه را ناامید کننده و حاوی لحنی سرسپرده دانستند که در درون خود، هیچ انتقاد صریحی به تصمیم ترامب نداشت و به روی آنچه روی داده است، چشم فروبست.

به گفته این ناظران، این بیانیه بدنبال راه حلی ریشه ای برای بحران جاری یا درخواست برای بازخواست کسانی که تصمیم ترامپ را تایید کردند، نرفت.

بخش اول بیانیه، مطالب کلی درباره جایگاه قدس در نزد مسلمانان بود و ترامپ یا رژیم اشغالگر را خطاب قرار ندارد. بخش دوم نیز به ستایش تمام و کمال از عربستان و مدح و ثنای این کشور و شاهان و ولیعهدهای آن از آغاز تا کنون – به خاطر آنچه آن را حفاظت از قدس و مسجد الاقصی خواند- اختصاص یافت.

این درحالی بود که شهروندان عربستان امید داشتند که عالی ترین هیئت دینی این کشور نظیر بسیاری از کشورهای دیگر، موضعی تاریخی در قبال قدس بگیرد؛ بویژه که شهرهای مکه مکرمه و مدینه منوره – مهد دین مبین اسلامی- در این کشور قرار دارد و مسجد الاقصی سومین حرم شریف به شمار می رود.

ناظران معتقدند که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی از زمان ورود خود به مرکز تصمیم گیری در عربستان، به هیئت علمای بزرگ و مفتی سعودی دستور داده است تا کارهایی را بکنند که فقط در چارچوب سیاست های وی می باشد و از این رو است که این هیئت با اقدامات بن سلمان همگام شده و اقدامات اقتصادی و اجتماعی او را به طور علنی و صریح تایید کرده است.

در همین حال، برخی منابع آگاه سعودی گفتند که دفتر پادشاهی سعودی دستورات اکیدی به همه رسانه های تحت کنترل خود داده است که روی تصمیم ترامپ تمرکز نکنند و تمرکز خود را به برنامه های دیگر و غیرسیاسی بگذارند.

با نگاهی به محتوای رسانه های رسمی عربستان در طول ۲۴ ساعت گذشته روشن می شود که این رسانه ها توجهی به تصمیم ترامپ نداشته اند و سطح محکومیت ها در آن برخلاف انتظار ناچیز بوده است.در این میان، دیوید هرست نویسنده انگلیسی در سایت “میدل ایست آی” نوشت: اگر حمایت عجیب و فوری “محور ستمگران عرب” یعنی حکام عربستان، امارات، بحرین و مصر نبود، ترامپ چنین تصمیمی درباره قدس نمی گرفت.