چرا در آستانه حماسه ۹ دی برای اکران «عصبانی نیستم» تلاش می‌کنند؟

هر سال به محض فرارسیدن خرداد و نزدیک شدن به سالگرد صدور «دروغ بزرگ»، دژخیم رسانه‌ای وابسته به استکبار، امواج پی‌درپی خود را روانه آسمان ایران می‌کنند. با این حال در جبهه فرهنگی داخل، فقط چند فیلم مستند تولید می‌شود که نمایش آنها هم به جشنواره عمار محدود است. هر چند که این فیلم‌های مستند نیز در جای خود زیبا و قابل تحسین هستند؛ اما معمولاً مخاطب محدودی دارند؛ ولی فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی، هم گستره مخاطب وسیع‌تری دارند و هم مؤثرتر هستند. انتظار می‌رود که هر سال در مناسبت سالگرد ۹ دی، یک فیلم سینمایی یا سریال مرتبط با این مناسبت به نمایش دربیاید. هم‌اکنون نیز سه فیلم سینمایی با مضمون فتنه سال ۸۸ در انتظار اکران است. این سه فیلم عبارتند از: «عصبانی نیستم»، «ماه گرفتگی» و «آشغال‌های دوست داشتنی» اما این فیلم‌ها، چه می‌گویند؟

عصبانی نیستم که مدتی است در صدر مباحث سینمایی کشور قرار دارد و هر روز خبری درباره اکران یا لغو اکران آن در رسانه‌ها منتشر می‌شود، یکی از آثاری است که لقب «حامی فتنه» دارد؛ البته گفته می‌شود که بخش‌های مرتبط با فتنه از این فیلم پاک‌سازی شده است؛ اما فیلم سینمایی یک ارگانیسم و کل واحد است که حذف چند نما یا دیالوگ، نمی‌تواند محتوای اصلی یک فیلم را از بین ببرد یا معکوس کند. «عصبانی نیستم» که فقط یک‌بار در سی‌ودومین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۹۲ به نمایش درآمد، روایت یک دانشجوی ستاره‌دار است که با غضب دانشگاه و جامعه مواجه می‌شود. او که از شهرستان برای تحصیل به تهران آمده است، به یکی از همکلاسی‌های خود علاقه‌مند می‌شود و تصمیم به ازدواج با یکدیگر می‌گیرند؛ اما چون یک دانشجوی ستاره‌دار است و در پرونده‌اش حکم اخراج ثبت شده، امکان اشتغال نمی‌یابد. در نسخه اصلی این فیلم، صحنه‌هایی چون ریختن رنگ سبز روی خودروی یکی از استادان به دست این دانشجو و حضور بر سر قبر کشته‌شدگان فتنه و روشن کردن شمع برای آنها دیده می‌شود؛ ولی یکی از نکات خطرناک درباره «عصبانی نیستم» این است که دانشجوی ستاره‌دار و اخراجی در این فیلم، یک کرد است. انتخاب یک جوان کرد به عنوان فردی سرکش و سرکوب شده در جامعه ایران، دقیقاً در جهت تجزیه‌طلبی و ایجاد اختلافات قومی است. تفرقه میان قشرها و اقوام، یکی از محورهای اصلی فتنه در ایران بوده است. به همین دلیل هم حتی در صورت حذف بخش‌های مرتبط با فتنه، باز هم محتوای اصلی فیلم، تغییر عمده‌ای نمی‌کند.

فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» هم درباره خیالبافی‌های یک زن کهنسال در یکی از شب‌های پرآشوب پس از انتخابات سال ۸۸ است. این زن، بی‌خبر از همه جا، عده‌ای از آشوبگرها را که از دست نیروهای نظامی فرار می‌کنند، به منزل خود پناه می‌دهد. همچنین دختر پیرزن نیز یکی از فعالان جنبش سبز است. به خاطر شایعه بازرسی منزل افرادی که روی در خانه آنها علامت‌گذاری شده، زن کهنسال به تکاپو می‌افتد تا هر وسیله‌ای که نشان یا معنایی سیاسی دارد را از خانه‌اش خارج کند.

فیلم «آشغال‌های دوست داشتنی» نیز یک اثر تحریف‌آمیز درباره حقایق سال ۸۸ است. این فیلم به هیچ وجه بر منشأهای ایجاد فتنه اشاره نمی‌کند و در مقابل، چهره‌ای مثبت و خوب از فتنه‌گران و آشوب‌طلب‌ها نمایش می‌دهد.

سال گذشته و در سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر، همه منتظر نمایش تازه‌ترین فیلم سینمایی درباره فتنه سال ۸۸ بودند؛ اما فیلم «ماه‌گرفتگی» موجب ناامیدی شد. چون علاوه بر اینکه از نظر ساختاری، کار قابل دفاعی نیست، در محتوا نیز بسیار مغشوش و متناقض است. این فیلم سعی کرده تا به طور بی‌طرفانه و خنثی به حوادث پس از انتخابات ریاست‌جمهوری بپردازد؛ ولی در عمل، فیلم هیچ اشاره‌ای به حقایق و مسائل مهم فتنه نمی‌کند و حتی در بخش‌هایی از فیلم، شبهاتی مطرح می‌شود.

در مجموع، تولید نشدن محصولاتی برای پاسداشت حماسه ۹ دی در سینمای ایران، نگران‌کننده است. این در حالی است که از سال ۸۸ ناگفته‌های بسیاری مانده است که می‌توان آنها را در قالب آثار سینمایی بازگو، افشا و درباره آنها روشنگری کرد. به طور طبیعی، نهادهای دولتی حوصله و انگیزه پرداختن به چنین مضامینی را ندارند و خود فیلمسازها باید به صورت آتش به اختیار وارد این‌گونه معرکه‌ها شوند.