تحریم تسلیحاتی؛ چالشی که حل آن آسان به نظر نمی‌رسد

در حالی که صبر همه لبریز شده و همه چشم ها به کوبورگ دوخته شده تا بلکه خبری از آن به گوش برسد، اخبار متعددی درباره یکی از مسائل باقی مانده منتشر می شود که به نظر می رسد حل آن به این آسانی ها نباشد.

«تحریم تسلیحاتی ایران» همان چالشی است که گمانه زنی ها پیرامون حل آن از دیروز تا به حال افزایش یافته است. اینکه چرا تاکنون این بحث مطرح نبوده به این دلیل است که تنها چند روز قبل از ضرب الاجل ۳۰ ژوئن، مسئله تحریم تسلیحاتی ایران، در دستورکار تهران و ۱+۵ قرار گرفت و پیش از آن، درباره این موضوع بحثی صورت نگرفته بود.

اما به هر حال ناگفته پیدا بود که حل این مسئله به ویژه به خاطر ناآرامی های منطقه دشوار خواهد بود؛ نکته ای که روزنامه «نیویورک تایمز» نیز به آن اشاره کرد و درباره علت پافشاری آمریکا برای حفظ این دسته از تحریم ها علیه ایران نوشت: « برای کسانی که نگران قدرت نمایی مستمر ایران در خاورمیانه، از جمله حمایت از بشار اسد در سوریه، نیروهای حزب الله در لبنان، گروه‌های فلسطینی و گروه‌های شیعه در عراق‌ هستند، پابرجا ماندن این ممنوعیت حتی پس از دستیابی به توافق، به یک موضوع کلیدی و حیاتی تبدیل شده است».

«اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا نیز هفته گذشته در سخنانی در کنگره مدعی شد، «بخشی از این ممنوعیت که به فناوری موشک‌های بالیستیک مربوط می‌شود، برای امنیت خود آمریکا نیز ضروری است، زیرا در صورتی که موشک‌های بالیستیک ایران به کلاهک‌های شیمیایی، بیولوژیک یا هسته ای مسلح شوند، به سلاحی خطرناک تبدیل می‌شوند».

وی در ادامه مدعی شد: «دلیل اینکه ما می‌خواهیم جلوی برخوداری ایران از برنامه موشک‌های بالیستیک بین قاره ای را بگیریم، این است که اصطلاح بین قاره‌ای یعنی توانایی رسیدن این موشک‌ها‌ از ایران به ایالات متحده… ما خواستار چنین چیزی نیستیم».

به جز اشتون کارتر که به آن اشاره شد، مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش این کشور نیز اظهار داشته: «ما نباید تحت هیچ شرایطی فشار بر ایران را در موضوع توانمندی‌های موشکی و تسلیحاتی برداریم».

اما موضوع از این قرار است که این تحریم ها ۹ سال پیش یعنی در سال ۲۰۰۶ در رابطه با برنامه هسته ای ایران، علیه آن اعمال شدند، بنابراین باید همزمان با دستیابی به توافق در موضوع هسته ای لغو شوند.

البته آمریکا تنها مخالف تحریم تسلیحاتی ایران نیست. کشورهای عربی نیز از مخالفان درجه اول لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به شمار می آیند؛ کشورهایی که متحدان سنتی و دوستان دیرینه ایالات‌متحده به شمار می‌روند. لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران ممکن است روابط نه‌ چندان خوب اخیر واشنگتن و ریاض را نیز متشنج کند.

کارشناس روس مذکور در این باره گفت: «علاوه بر این، با لغو تحریم تسلیحاتی، ایران قادر به خرید هر نوع سلاحی خواهد بود. از این ‌رو، نه ‌تنها اسرائیل و عربستان، بلکه دیگر کشورها عربی به ‌شدت مخالف و هراسانند».

به هر حال، در این میان نیز شایعات متعددی نیز منتشر می شود از جمله خبری که خبرگزاری «ایتارتاس» به نقل از یک منبع روسی منتشر کرد و مدعی شد «ایران تنها حاضر است قبول کند که تحریم‌های تسلیحاتی نهایتا تا ۶ ماه پس از اجرای توافق پابرجا بماند»؛ خبری که به سرعت به نقل از یک منبع آگاه نزدیک به تیم مذاکره کننده لغو شد.

البته ایران در این میان از ابزار فشار خوبی برخوردار است. با توجه به ذی نفع بودن روسیه و چین در تجارت تسلیحاتی با ایران، این دو می توانند از برداشته شدن تحریم های مربوط به این موضوع دفاع کنند.

در همین راستا بود که «مارینا بالتاچوا» کارشناس روس در مسائل بین‌الملل در گفتگوی اختصاصی با روزنامه «وزگلاد» یادآور شد، «مسکو از برداشته شدن این تحریم‌ها نفع می برد و به همین جهت حامی این مسئله است».