چرخش ۱۸۰ درجه‌ای هاتگرام و طلگرام به نفع تلگرام

به گزارش قائم آنلاین، اول خرداد ماه سال جاری فارس در گزارشی دو سناریو  درباره دلیل فیلتر نشدن نسخه‌های فارسی تلگرام را بررسی کرد و در توضیح احتمال اول نوشت: «احتمال اول به اشاره‌ای از دبیر کارگروه فیلترینگ مربوط است که اخیرا گفته: «با وجودی که برای انتقال تدریجی و آرام مردم به پیام‌رسا‌ن‌های داخلی هنوز برخی از نسخه‌های تلگرام مسدود نشده‌اند و هنوز مبارزه جدی با فیلترشکن ‌ها انجام نشده است بازدید کاربران ایرانی از تلگرام کاهش یافته است.» این نکته می‌گوید: احتمالا قطع دسترسی یکباره ۴۰ میلیون کاربر ایرانی تلگرام باعث ایجاد مشکلات و بازخوردهای جدی می‌شد و علاوه بر این، شیب مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی به عنوان جایگزین تلگرام را بسیار تند می‌کرد تا جایی که شاید این پیام‌رسان‌ها نتوانند پاسخگوی مراجعات باشند. بنابراین برنامه‌های نسخه فارسی تلگرام  باز ماندند.

اما علی‌رغم اینکه پیش‌بینی می‌شد باز ماندن نسخه های فارسی تلگرام و برخورد نکردن با VPNها برای یک دوره کوتاه مدت گذار در هفته‌های اول و دوم فیلتر تلگرام دیده شده باشد، اما این رویه باعث کند شدن رشد مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی شده است و بسیاری از کاربرانی که به پیام‌رسان‌های داخلی آمده‌اند به دلیل باز بودن این سرویس‌ها در حال بازگشت به تلگرام هستند.

در حال حاضر کاربران تلگرام مهاجرت را آغاز کرده‌اند و اگر این روال بلاتکلیفی ادامه پیدا کند در آینده باید فاز دیگری از  مهاجرت انجام شود که شوکی دوباره خواهد بود. از سوی دیگر این نگرانی که شیب مهاجرت به داخلی‌ها تند نباشد چندان منطقی نیست. زیرا سرانجام کاربران باید به پیام‌رسان‌های داخلی بیایند و از آنها استفاده کنند؛ زیرا رشد پیام رسان‌های داخلی در گرو حضور و فعالیت مردم است و تا این امر محقق نشود مشکل حل نمی‌شود.»

یک ماه پس از بررسی مشکلات احتمالی ادامه فعالیت نسخه‌های غیررسمی تلگرام، طبق اغلب پیش‌بینی‌ها این مشکل حاد شد. فارس بار دیگر در گزارشی با بررسی عملکرد ۲ ساله بزرگ‌ترین سیستم رصدی تلگرام در کشور از ارایه گزارش ناقص از نازل‌ترین و بی‌اهمیت‌ترین بخش تلگرام به مسئولان کشور خبر داد و یادآور شد که ادامه راه با نسخه‌های فارسی تلگرام سودی ندارد.

فارس نوشت: «اساسا تلگرام به دلیل ساختار غیرکنترلی، فضای وقوع جرم و اقدامات ضد اخلاقی و ضد امنیتی را دارد که همواره در بخشی از تلگرام، جریان‌هایی شکل می‌گیرد، افراد علاقمندی را جذب می‌کند و حتی علاقه‌هایی را ایجاد می‌کند و نیروهایی پنهانی صرف کشف، مقابله و خنثی کردن این جریان‌ها می‌شوند؛ این صورت مساله همیشه باقی است و چرخه این چالش تا ابد ادامه دارد؛ در حالیکه راه‌حل این نیست.

تجربه توسعه پیام رسان های بومی در کشورهایی مانند ژاپن، چین، کره جنوبی و اندونزی نشان می‌دهد ارایه سرویس‌های متنوع به ویژه سرویس‌های اقتصادی در پیام رسان‌های بومی، کاربران را به سمت فعالیت‌های سالم سوق داده و کشورها را با کمترین چالش مواجه می‌کند؛ در حالیکه در پیام رسان‌های خارجی به دلیل نبود امکان ارایه سرویس‌های بومی و کاربردی بستر افزایش محتوای طنز، غیراخلاقی، انتشار اخبار غیررسمی و فعالیت گروه های معاند فراهم می‌شود.

ادامه فعالیت یک پیام‌رسان خارجی در قالب کلاینت های داخلی تداوم مشکلات قبلی خواهد بود و ادامه راه با پیام‌رسانی که با کشور همکاری ندارد و حتی برخورد‌های ضروری مقطعی فعالیت‌های تجاری، رسانه‌ای، فرهنگی و اجتماعی سالم در آن را هم با تهدید مواجه می‌کند در آینده سودی نخواهد داشت.»

حاد شدن این مشکل همچنین واکنش مسئولان را در پی داشت.

امیر خوراکیان معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی با اعلام عضویت ۲۵ میلیون نفر در پیام‌رسان‌های داخلی و رسیدن این پیام رسان‌ها به سطح قابل قبولی از آمادگی، به صراحت اعلام کرد که نسخه‌های غیررسمی تلگرام همیشگی نیستند. وی گفت: نسخه‌های فارسی تلگرام یا تبدیل به پیام‌رسان مستقل می‌شوند یا کنار می‌روند.

سپس رسیدن تعداد کاربران نسخه‌های فارسی تلگرام به ۲۵ میلیون نفر رسما اعلام شد.

هچنانکه عبدالصمد خرم‌آبادی دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از اختصاص ۲۰۰ سرور به تلگرام طلایی از محل بیت المال خبر داد و گفت: وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد برخی به سرعت برای کمک به این پیام رسان دست‌به کار شدند. وعده پیام رسان بومی به مردم داده شد که تلگرام طلایی را مانند دامی بر سر این وعده قرار دادند و به آن ۲۰۰ سرور داده شده و به این وسیله تلگرام زنده مانده است.

اما امروز خرم‌آبادی شفافیت در انتقاد را بیشتر کرده و گفته: «هاتگرام و طلاگرام پیام رسان نیستند. آن‌ها در واقع دو فیلتر شکن داخلی با مدیریت واحد هستند که بطور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده “تلگرام” فراهم می‌کنند.

بعد ازفیلتر تلگرام حدود ۳۰ درصد کاربران آن فعالیت خود رابه پیام رسان‌های داخلی منتقل کرده اند. اگر امکانات و پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام گذاشته شده به پیام رسان‌های داخلی داده شود، قطعا آن‌ها خدماتی بهتر از تلگرام به مردم عرضه خواهند کرد.

در حال حاضر علیرغم اینکه امکان جایگزینی کامل پیام رسان‌های داخلی به جای تلگرام وجود دارد و با وجودی که پیام رسان‌های داخلی توان ارایه خدمات به همه کاربران ایرانی را دارند، برخی از مسئولان فضای مجازی کشور نگاه مأیوسانه به توان داخلی دارند و در نتیجه بجای برنامه ریزی برای قطع ید کامل تلگرام هنوز بدنبال رونق فیلتر شکن‌های داخلی مانند طلاگرام و هاتگرام هستند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران به پیام رسان‌های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن‌ها به حدود ده میلیون نفر رسید ارتباط آن‌ها با تلگرام قطع و کاربران آن‌ها به یک پیام رسان قوی داخلی منتقل شوند. ولی علیرغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از ۲۶ میلیون نفر رسیده تاکنون به این وعده عمل نشده است.

اجازه ادامه فعالیت به فیلتر شکن‌های داخلی (هات گرام و طلا گرام) علاوه بر تبعات سوء و آسیب‌های فرهنگی، امنیتی و اجتماعی ناشی از سلطه بیگانه بر فضای مجازی کشور باعث نابودی پیام رسان‌های داخلی و از بین رفتن این صنعت و هزاران شغلی است که قرار است در بستر شبکه‌های اجتماعی داخلی ایجاد شود.»

به گزارش فارس، خرم‌آبادی که پیش تر از اختصاص ۲۰۰ سرور به نسخه‌های فارسی تلگرام صحبت کرده بود این بار در اعتراضی شفاف‌تر به ارایه امکانات از سوی وزارت ارتباطات به این نرم افزارها اشاره کرده است.

تا چندی پیش مسئولان در رفع انحصار از پیام رسان‌ خارجی در کشور اتفاق نظر داشتند و برنامه هماهنگی برای مقابله با تلگرام در  کشور در دستور کار قرار گرفت اما اکنون به نظر می‌رسد علیرغم هشدارهای متعدد درباره خطرات ادامه راه با نسخه‌های غیررسمی تلگرام، هدف عالی اولیه با ابزارهای ناصحیح دچار تزلزل شده و به بیراهه رفته است که تاوان این تردید و تعلل مسئولان را در آینده کشور و مردم خواهند داد.